Eğitim, bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla kasıtlı olarak istendik değişme meydana getirme sürecidir. Eğitim, insanlığın doğuşundan beri daima olan, günümüzde de uygarlık düzeyi ne olursa olsun her toplumda devam eden bir süreçtir. Eğitim, bireyin bireyselleşmesini sağlamaya çalışır. Eğitim çabalarının genel amacı, yetişmekte olan çocukların ve gençlerin topluma sağlıklı ve verimli bir şekilde uyum sağlamalarına yardım etmektir. Uygar toplumların sosyal yaşamlarını sürdürebilmeleri için çeşitli kurumlar geliştirilmiştir. Eğitimin kurumsallaşması için de okullar kurulmuştur. Ancak eğitimi okullar ile sınırlamak doğru olmaz. Eğitim bireyin bütün yaşamı boyunca sürmekte, okul dışında ve içinde yaşam boyunca edindiği tecrübelerin bütününü kapsamaktadır. Çocuğun gelişimini bilmek, anlamak onun eğitimi için gerekli ortamın hazırlanmasında taban oluşturur. Eğitim programları bireyin gelişim özelliklerine uygun biçimde, onun belli öğrenmeleri gerçekleştirmeye hazır olmaları dikkate alınarak yapılır.
Genel anlamda eğitimin dört amacı vardır:
- Eğitim bireyi kültürlemeye çalışır.
Kültürlemenin anlamı, kuşaktan kuşağa gelişerek birikip gelen kültürel değerlerin bireyce benimsenmesini, beğenilmesini ve bunların geliştirilmesi için bireyin katkıda bulunabilecek yeterliğe ulaşmasını sağlamaktır
- Eğitim bireyi toplumsallaştırmaya çalışır.
Toplumsallaştırmanın anlamı, ulusça konulan yazılı ve yazılı olmayan kuraların bireyce benimsenmesini, uygulamasını ve bunların geliştirilmesi için bireyin katkıda bulunabilecek yeterliğe ulaşmasını sağlamaktır.
- Eğitim bireyin üretken olmasını sağlamaya çalışır.
Bireyin üretmen olmasının anlamı, kendisinin ve ailesinin geçimini sağlayabilecek, kendi yeteneklerine uygun bir iş ya da meslek sahibi olmasını sağlamaktır.
- Eğitim bireyin bireyselleşmesini sağlamaya çalışır.
Bireyselleşmenin anlamı, bireyin kalıtım ile gelen gizil güçlerinin yönlendirilip geliştirilerek, bunları kendinin, ailesinin ve ulusunun yararı için kullanabilme yeterliğine ulaştırmak ve bireyin kişiliğini geliştirmektir.
GELİŞİM İLKELERİ
Her canlı kendi türünün gelişim ilkelerine göre büyür, olgunlaşır ve öğrenir. İnsanın da kendine özgü gelişim ilkeleri vardır. Bu ilkeleri göz önüne almadan, çeşitli dönemlere ait gelişim özelliklerini tanımak zordur. Gelişimi anlayabilmek ve yorumlayabilmek için bu ilkelerin dikkate alınması gerekir. Bu ilkeler şu şekilde sıralanabilir.
- Gelişim, biyolojik faktörlerden ve çevreden etkilenir.
- Gelişimde bireysel farklılıklar vardır.
- Gelişimde kritik dönemler vardır.
- Gelişimde bir sıra vardır.
- Gelişim baştan ayağa doğrudur.
- Gelişim içten dışa doğrudur.
- Gelişim genelden özele doğrudur.
- Gelişimde çevresel faktörlerin etkisi, gelişimin hızlı olduğu zaman çok, yavaş
olduğu zaman ise azdır.
- Gelişim, farklı alanlarda farklı hızla meydana gelir.
- Gelişim, devamlılık ve belli aşamalar içinde bir evrim gösterir.
- Gelişim tüm alanlarıyla bir bütündür.
Gelişim Biyolojik Faktörlerden ve Çevreden Etkilenir
Çocuğun gelişiminde iki faktörün etkisi vardır. Bunlar kalıtım ve çevre koşullarıdır. Bireyin gelişiminde hem çevrenin hem de kalıtımın etkisi vardır. Kalıtım bireyin anne ve babasından genleri yoluyla aldığı özellikleridir. Çevre ise döllenmeden başlayarak insana etki eden tüm dış uyarıcılardır. Yapılan bilimsel araştırmalar gelişimde bu iki etmenin çok önemli ölçüde etkili olduklarını ortaya koymaktadır. İnsanlar, kalıtım özelliklerinin ve yaşadıkları çevre koşullarının birbirinden farklı oluşu nedeniyle gelişimlerinde farklılıklar göstermektedir. Aynı anne-babadan doğan ve aynı çevrede yetişen kardeşlerin bile gelişimleri birbirinden farklı olabilir.
(Devam Edecek)
Esenlikler Dilerim.
