Piaget’e Göre Bilişsel Gelişim Kuramı

Piaget’e Göre Bilişsel Gelişim Dönemleri

Piaget, dünyayı keşfetmek ve anlamak için çocukların yaşlara göre dört dönemden geçtiğini ifade eder. Bu zihinsel gelişim dönemleri tablodaki gibidir.

Piaget’nin Bilişsel Gelişim Dönemleri Bilişsel Gelişim Dönemlerinin Aşamaları

  • Duyu motor dönem (0-2 yaş)
  • Refleksler aşaması (0-1 Ay),
  • İlk alışkanlıklar ve birinci döngüsel tepkiler aşaması (1-4 Ay),
  • İkinci döngüsel tepkisel aşaması (4-8 Ay),
  • İkinci döngüsel tepkilerin koordinasyonu ve amaca yönelik davranışlar aşaması (8-12 Ay),
  • Üçüncü döngüsel tepkiler, yenilik, merak aşaması (12-18 Ay),
  • Zihinsel kombinasyonlar ve problem çözme aşaması (18-24 Ay),
  • İşlem öncesi dönem (2-7 yaş)
  • Ön yargı aşaması ( 2- 4 Yaş)
  • Önsezi aşaması (4-7 Yaş)
  • Somut işlemler dönemi (7-11 yaş)
  • Soyut işlemler dönemi (11 yaş ve yukarısı)

Duyu Motor Dönem (0-2 yaş)

Bu dönem, doğumdan başlayarak iki yaşına kadar süren dönemi kapsar. En kritik kazanımların elde edildiği dönemdir.

Refleksler Aşaması (0-1 Ay)

Yeni doğanın, birçok refleksini kullandığı bir dönemdir. Dünyaya yeni gelen bebek, yaşama dünyaya getirdiği refleksleri ile uyum sağlar. Bu bebeklerde emme refleksi çok güçlüdür. Emme refleksi nesnelerle ilişkisini sağlayan önemli bir araçtır. İlk haftalarda bebek, memeyi ve parmaklarını emerken daha sonra başka nesneleri emmeye başlar. Nesneler emme şemasına özümsenir. Bebek tokken parmağını ya da yorgan uçlarını emerken, açken memeyi arar, diğer nesneleri atar. Bu dönemdeki bebek, meme başını diğer nesnelerden ayırt eder.

Etkinlik:

Materyaller: ilgi çeken nesnelerle dolu bir yatağının olması gün boyunca müzik, şarkı, konuşma ve harmonik sesler duyması için ortam hazırlanmalıdır. Kısıtlayıcı olmayan elbiseler giydirilmeli, yatağı düzenli olmalı ve özgürce hareket etmesine izin verilmeli, bebeğin uyanık olduğu sürelerde dikkatini toplayabileceği bir ortam sağlanması anne, baba ve eğitimcilere önerilir.

İlk Alışkanlıklar ve Birinci Döngüsel Tepkiler Aşaması (1-4 Ay)

Alışkanlık (emme refleksi gibi) basit bir refleks üzerine kurulmuş şemadır. Bu şemalar ortaya çıkan uyaranlardan tamamen ayrılmıştır. Örneğin, birinci aşamadaki bir bebek biberon gösterildiğinde veya ağzına dokundurularak uyarıldığında emme şeması geliştirebilir. Bir aylık olduğunda bebeğin, haz duymak için basit hareketleri denemeye başladığı görülür. Elini hareket ettirir ve bu hareketten memnun kaldığında hareketi tekrarlar. Bacaklarını hareket ettiren çocuk, neşeyle bacaklarını birbirine vurur. Bu etkinlikler tesadüfen bir kere yapıldığında bebek memnun kalırsa hareketi tekrarlar. Bu duruma birinci döngüsel tepkiler denir. Örneğin, bebek yanlışlıkla parmağını ağzına yaklaştırarak emmeye başlar. Bu davranış hoşuna gittiğinde bebek tekrar emmek için o parmağını aramaya başlar. Emme şeması hoşuna giderse, bebek bunu tekrarlar. Piaget bu tür davranışı tepki olarak isimlendirmiştir; çünkü çocuk başlangıçta, olaya tepki vermektedir. Bu tepkilere ilk adını vermiştir. Bu tepkiler tesadüfen ortaya çıkan ilginç ve haz veren bir olayı tekrarlamak için bebeğin çabası üzerine kurulmuş şemalardır. Bebek alışkanlıkları ve döngüsel tepkileri tekrarladığında bu alışkanlıklar ve döngüsel tepkiler kalıplaşır.