Seçimler öncesinde partilere aday adaylığı başvuruları tamamlandı. Kendine güvenenler er meydanına çıktı. Şimdi hakemin vereceği kararları bekliyorlar. İşleri zor gerçekten. Bu süreci atlatmak sağlam yürek ister.
Her zaman yaptığımız gibi işe önce olgulardan ve elimizdeki verilerden başlayalım. Sonrası kendiliğinden gelecek nasıl olsa.
Partilerin aday adaylığı başvuru dağılımlarına bakalım önce.
AKP’de 111, CHP’de 109 İyi Parti’de ise 78 aday adaylığı başvurusu var.
Bu rakamlar üzerinden baktığımızda en fazla başvuru AKP’de olmuş gibi duruyor değil mi?
Ama öyle değil. Çünkü AKP’nin başvurusunda iki kademeli bir sistem var. Aday adaylarına 1. öncelik ve 2. öncelik soruluyor. Yani “İlk önce hangi ili, o olmazsa hangi ili tercih edersiniz?” diye soruluyor. Bu tercihlerde ilk tercih olarak ‘Antalya’ işaretleyenlerin sayısı 93. Bu demek oluyor ki 18 kişi ilk tercih olarak başka ili yazmış, “Olmazsa Antalya” demiş. Peki, sadece ‘Antalya’ diyenler kaç kişi? 67 kişi “Sadece Antalya, başka il olmaz” demiş. CHP ve İyi Parti’de il tercihinin tek seçenek üzerinden biçimlendiğini düşünürsek, Antalya ve başka bir il işaretleyenlere baktığımızda AKP CHP’nin gerisinde, ‘sadece Antalya’yı işaretleyenleri düşündüğümüzde de AKP’nin hem CHP hem de İyi Parti’nin gerisinde kaldığını görüyoruz. 20 yıldır iktidarda olan ve halihazırda da iktidarda kalacağını iddia eden bir parti için çok da iç açıcı bir tablo olmasa gerek.
Kadın adaylara baktığımızda, AKP’de 111 aday adayının 28’i, CHP’nin 109 aday adayının 25’i, İyi Parti’nin de 78 aday adayının 20’si kadın. Siyasette kadın katılımının sürekli gündemde olduğu bir coğrafya için kadınların başvuru sayıları düşük. Bunun içerisinde elbette (özellikle CHP için) ekonomik koşullar var ama kadın aday adaylarının daha fazla olması gerekirdi.
Kadın adaylar konusu, başlı başına bir değerlendirme konusu olduğu için, şimdilik kaydı ile burada bırakalım.
Gelelim, listelerin nasıl şekilleneceğine…
Öncelikle şunu belirtmekte fayda var: Partiler için net bir şekilde isim telaffuz etmek için erken. Ancak bazı olguları da dillendirmekte fayda var.
Örneğin, AKP için potansiyel ilk beş adayın isminde başta AKP çevresi olmak üzere, kamuoyunda mutabakat mevcut. O liste şöyle: 1- Mevlüt Çavuşoğlu, 2- Menderes Türel 3- Mustafa Köse 4- İbrahim Ethem Taş 5- Tuba Vural Çokal.
Bu sıralamada şöyle birspekülasyon da var: Şayet, Menderes Türel 5. sıraya getirilirse, onun etkisi ile altıncı milletvekili de alınabilir.
Bir diğer spekülasyon ise Tuba Vural Çokal ile ilgili. Çokal’ın vekilliğinin devamı, olası başka milletvekilleri transferinde örnek olmak üzere devam edecek. Yani denecek ki, “AKP’ye geçerseniz, biz size sahip çıkarız.”
Transfer düşünen vekil adaylarına duyurulur.
CHP’de durum daha da karışık. Her şeyden önce CHP, yaklaşık 40 yıldır yaşamadığı bir ‘1. Sıra’ sorunu ile karşı karşıya. Bugüne kadar CHP Antalya’nın birinci sırası belliydi, o da Deniz Baykal’dı. Artık o yok. O zaman kim olacak? İşte bu soruya artık kimse yanıt veremiyor.
Son iki - üç gündür kulislerde Hakkı Suha Okay adı dillendirildi. İlk bakışta son derece mantıklı bir tercih diyebilirsiniz. Okay; Aksekili, Parti Meclisi Üyesi, atadan, dededen partili. Ancak Hakkı Suha Okay, “Antalya’ya teveccühleri için teşekkür ediyorum. Ancak ben başvurumu Ankara’dan yaptım” şeklinde açıklama yaptı. Okay’ın adını kulislerde dillendirenler ise hayli iddialı; “Lafa değil, sonuca bakacağız” diyorlar. Kim haklı? Belli değil.
CHP’de bunun yanı sıra, başka bir partinin eski il başkanının Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek’in desteği ile bir turizmcinin de Ankara’da Yenimahalle Belediye Başkanı Fethi Yaşar’ın desteği ile ilk 5’te yer aldığı kulisleri dönüp duruyor. Bunlara bir de DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısının Alanya kontenjanını ekleyin. Etti mi size üç?
Bakın, daha olayın mevcut vekiller, aday adayları içerisinde Serikliler, vb. pek çok konuya giremedik bile.
Özetle, CHP konusunda kim aday listesi yaparsa kulak asmayın. Her şey, KemalKılıçdaroğlu’nun iki dudağı arasından çıkacak.
Son olarak, İyi Parti…
İyi Parti bu hafta sonu temayül yoklaması yapacak. Bütün üyelerle gerçekleştirilecek olan temayül yoklamalarında, oylar, oy kullanılan alanda sayılacak ve rakamlar genel merkeze gidecek. Bu durumda, Genel Merkez, inisiyatifini nasıl kullanacak? Ya da ilk dört içerisine temayülden çıkmayan bir ya da daha fazla ismi nasıl ekleyecek? Eklerse, bunu tabana nasıl anlatacak.
Bu konuyu işlemeye daha çok devam edeceğiz. Bu yazı biraz da girizgâh gibi olsun isterseniz.
HDP, aday adayları listesini açıklamadığı, MHP konusunda da benim kaynaklarımın yetersizliği nedeni ile yazamadım, af ola.
