(Yeni Davranış Oluşturma)
Şekil Verme Sürecinin Olumsuz Yanları
Yani davranışı kazandırma uzun süreyi gerektirmektedir. Bu nedenle uzun süreli çalışmalara hazırlıklı olunmalıdır. Davranışta oluşan ilerlemeler doğrusal değildir. Ilerlemeler bir davranıştan diğerine süreklilik göstermez, kesintiye uğrayabilir. Bir basamakta uzun süre durulduğunda, bu basamağı alt basamaklara ayırma düşünülmelidir. Bir basamağın, olağan şekilde gerçekleşip gerçekleşmediğinin anlaşılmasını sağlar. Pek çok uygulamacı, bir basamaktan diğerine geçmenin gerekliliği olan, basamağın gerçekleşip gerçekleşmediğini fark etmede güçlük yaşamaktadır.
İpucu
İpucunun Tanımı
İpucu; öğrenme etkinliklerinde, bireyde kazanılması istenen davranışı oluşturan işaretler, üstü kapalı uyarıcılardır. Ipucu verirken, belli bir uyaran karşısında bireye neyi nasıl yapacağı anımsatılır. Ipuçları, bütünün parçasını oluştururlar. Birey, algıladığı bu işaretlerle (parçalarla) davranış üreterek bütünü oluşturur. İstenen davranışı yapabilmesi için, anne-babanın çocuğa soru sorması, bir cümle söylemesi, jest-mimik yapması, işaretle ne yapacağını göstermesi vb. şeyler ipucu olarak değer taşır. İpucu, yanlışsız öğretim yöntemlerinin tümünde kullanılan bir öğedir. İpucu; bireyin tepkide bulunmasından önce, bireyin doğru tepkide bulunma olasılığını arttırmak üzere uygulamacı tarafından sunulan, uygulamacı yardımı olarak tanımlanır.
İki tür ipucu vardır: Kontrol Edici İpucu, Kontrol Edici Olmayan İpucu. Bu ipuçları, bireyin tepkisi üzerindeki etkisine göre ayrılmıştır. Kontrol edici ipucu, bireyin doğru tepki vermesini kesinleştiren ipucudur. Kontrol edici olmayan ipucu ise; bireyin doğru tepkide bulunma olasılığını arttıran ancak, kesinleştirmeyen ipucu olarak tanımlanabilir. Birey, ipuçlarının kullanımında uygulamacıya karşı bağımlılık geliştirmemelidir. Bunun amaçla, ipuçları doğal biçimde sunulmalıdır. Ipuçlarını doğal hale getirebilmek için şu noktalara dikkat edilmelidir:
- İpucu, davranışın doğal ortamında geçen terminolojiye uygun olarak kullanılmadır. Yani, bireye işi ile ilgili davranışlar öğretilirken o işte kullanılan terimler kullanılmalıdır.
- Bireye uygunluk göstermesi koşuluyla, öncelikli olarak, doğal olarak rastlanma olasılığı yüksek olan ipucu türlerinin kullanılması yeğlenmelidir.
- Birey, zincirleme bir davranışta bir beceri basamağını yerine getiremiyorsa yada atlıyorsa, ipucu kullanılarak basamağın sergilenmesi gerçekleştirilmelidir.
- Akıcılık, genelleme, kalıcılık gibi öğrenmenin diğer aşamalarına ilişkin öğretim yapılıyorsa, ipucu ve hata düzeltme teknikleri birlikte kullanılmalıdır.
- Bireye, ipucunun sunulduğu ortamlarda ve ipucuna gereksinim duyduğu anlarda, ipucu talebinde bulunması öğretilmelidir.
(Devam Edecek)
Esenlikler Dilerim.