Bugün Otizmin tedavisinde en önemli yaklaşım özel eğitim uygulamaları ve bu uygulamalar içerisinde özel eğitim alan mezunu eğitimci/öğretmenlerin uyguladığı davranış terapileridir. Çok az da olsa ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Tedavi planı ve tipi, her bireyin işlevsellik derecesine göre belirlenmelidir. Yaygın gelişimsel bozukluk çoğu vaka için yaşam boyu süren bir bozukluk olması nedeniyle tedavinin tipi kişinin yaşı ve gelişimine göre değişir. Çok küçük çocuklarda konuşma, dil eğitimi ve özel eğitim üzerine odaklanılmalı, anne-baba ile çalışılmalı ve yalnızca belli hedef semptomlar için psikoaktif ilaçlar kullanılmalıdır. Binişik depresyon, anksiyete, OKB belirtileri için psikoterapi, davranış veya bilişsel terapi ve ilaç tedavisi gerekebilir. Aile Eğitimi Otizmden etkilenmiş çocukların tedavisinde koterapist olarak aile kullanılabilir. Ayrıca Otizmden etkilenmiş çocukların özellikleri ve ailenin tutumları konusunda aile eğitilir. Eğitimsel Yaklaşımlar Otizmden etkilenmiş çocuklara özel eğitim programları uygulanır. Otizmden etkilenmiş çocuğun yapacağı görevler çocuğun durumuna göre belirlenmektedir. Grup içinde grup yaşamına hazırlayıcı kurallar konur. Kişinin kendine bakımı, yemek hazırlama ve alışveriş gibi becerilerin kazandırılması amaçlanır. 1960'lı yıllardan bu yana otizmin tedavisi ile ilgili yapılan çalışmalarda en iyi tedavinin eğitim olduğu görüşü benimsenmiştir. Otizmden etkilenmiş çocukların eğitiminde genellikle “Davranış Değiştirme Modeli”ne dayalı eğitim programları kullanılmaktadır Bu model sıklıkla operant koşullama ilkelerine dayanmaktadır; Operant koşullanma Skinner'e göre sonuçların sistematik olarak düzenlenmesi yoluyla davranışın olabilirliğini azaltma ya da arttırma eylemi olarak tanımlanabilir. Bu teknikte şu basamaklara önem verilmektedir.

  • Öncelikle çocuğun var olan performansı belirlenir ve hangi alanlarda beceri eksikliği
olduğu saptanır.
  • Beceri eksikleri belirlendikten sonra bu beceriler kendi içinde alt basamaklara
ayrılır.
  • Alt basamaklara ayrılan beceriler tek tek uygun programlar içinde geliştirilir.
  • Çocuğun verdiği olumlu tepkiler ödüllendirilir.
Davranış değiştirme modeli çocuğun davranışlarını gözlemeyi ve olumsuz davranışlarını değiştirmeyi amaçlamaktadır. Çocuğun gereksinimi olan becerileri kazanmasını sağlamak ve davranış problemlerini mümkün olduğunca azaltmak Otizmden etkilenmiş çocukların eğitiminde temel amaçtır. Böylesine yapılandırılmış bir eğitim ortamında öğrenme sürecinin temel öğeleri; (a) Uyarıcı, (b) Tepki (c) Sonuç olarak gösterilebilir. Temelde öğretim bu dizinin birinci ya da üçüncü öğelerinin veya her ikisinin de kontrollü olarak çocuğa aktarılmasını içermektedir. Etkili bir öğretim ise uyarıcının istenen bir şekilde sunulmasını ve çocuğun tepkisine bağlı uygun sonucun alınmasını içermektedir. Otizmden etkilenmiş çocukların eğitiminde öncelikle öğretilmek istenen ya da ortadan kaldırılmak istenen davranış belirlenmektedir. Gözlenen olumsuz davranışların sıklığının azaltılması ya da olumlu davranışların öğretilmesi ve kalıcı olabilmesinde de yardım ve ödül gibi teknikler kullanılmaktadır. Son yıllarda Otizmden etkilenmiş çocukların eğitimlerinde bilgisayar kullanımı da ağırlık kazanmaya başlamıştır. Otizmden etkilenmiş çocukların eğitiminde bilgisayar kullanımının çocukların dikkat sürelerini ve sözel iletişimlerinin artmasına, çalışma ve öğrenme performanslarının gelişmesine olumlu etkisi olduğu gözlenmiştir. Ayrıca bilgisayar kullanımı, Otizmden etkilenmiş çocukların dil gelişimini arttırmak, tepki hızlarını ve problem çözme becerilerini geliştirmek gibi yararlara da sahiptir. (Devam Edecek) Esenlikler Dilerim.