Son zamanlarda ‘gerçek’ ve ‘gerçeklik’ sözcüğü fazla kullanılır hale geldi. Son birkaç yıldır, ‘post truht’ kavramı dilimize yerleşti. Türkçe’de birebir karşılığı ‘gerçek sonrası’ olan kavram aslında anlam genişlemesine uğrayarak ‘yaratılan gerçek’ içeriğinde kullanılıyor ve daha çok algısal bir boyut taşıyor. Malum, yine son birkaç yıldır bu ‘algı’ kavramı da yaşamımızı fazlası ile etkiliyor. ‘Algı’ sözcüğü, günümüzde daha çok operasyonel olarak kullanılıyor ve kurgulanan bir durumu gerçek bir olguya dönüştürme etkinliği olarak karşımıza çıkıyor. Örneklerine siz de çok fazla tanıksınız ama bir tanesini söyleyeyim. Kılıçdaroğlu’nun Kandil’de çekilmiş görüntüsü bir algı operasyonuydu ve tamı tamına ‘post truth’ örneğiydi.
Bir de ‘büyülü’ gerçeklik var. Bunun en güzel örneğini film ve dizilerde görüyoruz. ‘La Casa de Papel’ dizisini hatırlayacaksınız. Bugünlerde dizinin devamı gibi kabul edilen ‘La Casa de Berlin’ internet platformunda açık ara izlenme rekoru kırıyor. La Casa de Papel dizisinin 3. sezonunda sahnelenen, İspanya Merkez Bankası’ndaki altın rezervinin çalınma öyküsü, hem büyülü gerçeklik, hem de yaratılan gerçeklik (post truht) açısından çok güzel bir örnek. Büyülü gerçeklik. Çünkü soyguncular, Merkez Bankası’ndan altınları çalarken, “Bu kadar da olmaz” dedirten ama son derece ikna edici yöntemler kullanıyorlar. Yaratılan gerçeklik. Çünkü Merkez Bankası’nın soygunun ekonomi üzerinde yarattığı yıkım, aslında Merkez Bankası’nın kasasına sahte altınların konulması ile son buluyor. Yani önemli olan, Merkez Bankası’nın kasasında altının olduğunun bilinmesidir. Altının varlığı değil.
Neden bu yaratılan gerçeklik ve büyülü gerçeklik konusuna girdim?
Yerel seçimlerle birlikte bu iki kavramı fazlasıyla siz de yaşamıyor musunuz? Nereye olursa olursa olsun, aday adayları bir büyülü gerçeklik yaratma çabası içerisindeler. Özellikle belediye başkan aday adayları, kendilerinin kesin aday olduklarını, seçimi kazandıkları takdirde neler yapacaklarını, büyülü gerçeklik ve yaratılan gerçeklik araçlarını kullanarak bize empoze etmeye ve kamuoyu desteğini sağlamaya çalışıyorlar. Kimisi az başarıyor, kimisi çok. Kimisi az para harcıyor, kesenin ağzını sonuna kadar açıyor. Ama amaç hep aynı. Bize yaşattıkları büyülü gerçeklik üzerinden, karar vericilerde bir post truth oluşturmaya çalışıyorlar: “Aday olursam, ben kesin kazanırım.”
Şimdiye kadar, gerçekliğin büyülü tarafları kullanılarak, yaratılan kısmı üzerinde durduk.
Ama, gerçekçiliğin başka bir çeşidi daha var ki, en önemlisi de o zaten.
Sert gerçeklik.
Biz bu kavramı daha çok hapishane merkezli film ya da dizilerde görürüz. Yaşananlar o kadar gerçektir ki, olayda yaşananlara üzülürüz. “Bu kadar da olmaz” demeyiz. Hapishane gerçekliği, gözümüze gözümüze sokulur. Bu yapılırken de bize, izleyenlere acınmaz. Bu yüzden ‘sert’ gerçekçidir. Aklıma ilk gelen, ‘Oz’ dizisi. İnternetten bulup izlemenizi öneririm. Ya da ‘Unorhtodox’. Yahudi bir kadının, yaşam tarzının yarattığı baskılardan kaçmak için evini terk etmesini konu alır. Bu diziyi de internette bulabilirsiniz.
Geleceğim nokta şurası.
Seçim sürecinde ‘büyülü’ ya da ‘yaratılan’ gerçeklik dönemi bitti, bitecek. Şurada en fazla bir, bilemedin iki haftası daha kaldı. Adayların açıklanması ile hızla ‘sert’ gerçekçiliğe geçiyoruz. En azından Antalya’da bunu yaşamaya başladık. Eminim, başka yerlerde de yaşanıyordur. İşte, bu ‘sert’ gerçekliğe geçişimizin en somut göstergeleri de, bazen saygısızlığı da aşıp, terbiyesizlik noktasına ulaşan tepkiler.
Onlar da haklılar, ne diyelim.
Büyülü ya da kurgulanmış gerçekliğin özelliği, seni olmayan bir duruma, ruhunun okşandığına inandırmaktır. Oysa gerçeklerin çıplak gezmek gibi bir huyu vardır.
Bu nedenle de ‘sert’ gerçeklik acıtır.
Gerçeklik
Ali Taş
Yorumlar
Trend Haberler
Antalya'da milyar dolarlık arazi davasında kritik karar! Arap Süleyman'ın mirasçıları belirlendi
Antalya trafiğine yeni düzenleme geliyor: Yüzüncü Yıl Bulvarı'nda köklü değişiklik
Antalya’da Ak Parti kongresine saatler kaldı ama ortada aday yok!
Alisa Sezen Sever Kim? Bahar Dizisi Umay Kaç Yaşında?
Antalya Havalimanı yakınında yükselen lüks proje tartışmalara neden oldu!
Antalya toplu ulaşıma yeni hat!