Bugün ihale edilecek Tünektepe Projesi'yle ilgili Mimarlar Odası'ndan dün bir açıklama geldi. Geçtiğimiz yılın Temmuz ayı ortalarında Meclisten geçmiş bir projeyle ilgili dün bir açıklama yapmanın ne anlamı olabilir sorusunu bir yana bırakarak, Mimarlar Odası'nın açıklamasının önemli olduğunu vurgulayalım. Önemli, çünkü projeye karşı görüş belirtenler, yapı yoğunluğuna, vb. dikkat çekmişler, Döner Gazino konusunu es geçmişler ya da ikinci planda ele almışlardı. ANTALYA'NIN SİMGELERİNDEN OLMUŞTU Tünektepe projesinin orijinali, Döner Gazino ile özdeşleşip, Antalya'nın yakın tarihinin birkaç simgesinden biri haline gelmiş, kente belleğinde yer etmekle kalmamış, Türkiye'nin dört bucağında bilinen, merak edilen, özgün bir yapı haline gelmiş. Mimarlar Odası'nın "Mimarlık tarihi için değer taşıyan ve korunarak geleceğe aktarılması gereken eserler sadece uzak geçmişe ait olanlar değildir. Dünyadaki çağdaş mimari koruma yaklaşımları, döneminin özgün değerlerini temsil eden, teknik, estetik, işlevsel ve mekânsal başarılarıyla toplumsal hafızada yer edinen yapıların, inşa edildiği dönem her ne olursa olsun, korunmasını öngörmektedir" şeklindeki görüşünün, Döner Gazino'lu Tünektepe için dile getirilmesi gayet yerinde. MİMARI DA 'KALSIN' DEMİŞTİ Projenin mimarı Özcan Kırmızıoğlu'nu daha önce aramış, projeyle ilgili görüşlerini sormuştum. Projede değişiklik yapılmasına karşı olmadığını, ancak Antalya'nın simgelerinden biri haline gelmiş olması nedeniyle, Döner Gazino konseptinin korunması gerektiğini söylemişti. (Yeniden görüş almak için dün yine aradım, telefonunu açmadı. İstanbul'da tedavi gördüğünü, telefonlarını o nedenle açmadığını sonradan öğrendim.) 'PORTAKAL ESKİDİ' Mimarlar Odası'nın yeni projeyle ilgili bir başka uyarısı daha var ki, işin bu yanı kadar o yanı da önemli: "Portakal imgesi Antalya için değerli de olsa çok kullanılmış, eskitilmiş bir imge ve bu bağlamda kullanımının hiçbir özgün değeri olmadığı gibi işlevsel veya estetik bir mantığı bulunmamakta. Antalya doğal olarak sahip olduğu tarihi - kültürel değerleriyle ve doğal güzellikleriyle zaten zengin özgünlükleri olan bir kent ve çeşitli noktalarına bu tür zorlama sembollerin yerleştirilmesine ihtiyaç bulunmamakta." BİR 'KİTSCH' Mİ YARATIYORUZ? Döner Gazino'lu Tünektepe, üzerine dev birer portakal ve balık kondurulmuş Tünektepe kadar şaşaalı olmayabilir. Değildi de. Altın Portakal Heykeli'nin Venüs'ü çirkin yüzlü bir kadın. Ama yerine koyacağınız güzel yüzlü Venüs'lerden, daha güzel bir Altın Portakal imgesi yaratacağınızı düşünürseniz, yanılırsınız. Bir nesnenin yerli yersiz her yerde, ifrata varacak ölçüde kullanılması, o nesnenin simgeselliğini ortadan kaldırır ya da o nesne aracılığı ile ortaya çıkan esere taklit değeri kazandırır. Festival Venüs'ünün elinde tuttuğu minnacık portakal, içinde, Tünektepe'ye kondurulan dev portakaldan daha fazla anlam barındırabilir. Mimarlar Odası'nın uyarısının ardından bende yeni Tünektepe'den dev bir "kitsch" ortaya çıkabilir düşüncesi oluştu.