Usta tiyatro sanatçısı, yönetmen, şarkıcı ve eğitmen Ayla Algan, dün geçirdiği beyin kanaması sonucu 86 yaşında hayatını kaybetti.
Çocukluğumda, hafızamda yer eden 'Yunus Emre albümü, Koca Öküz, Çil Horoz, Durdurun Dünyayı İnecek Var' oyunundan hatıralar canlanıp Ayla Algan’ın dünyamızdan gidişiyle duyduğum hüzne eklendi.
Kişisel tarihimden 40- 50 yaş üstü pek çoğumuzun hafızalarından gitmeyen, farklı ses tonu yorumuyla
"Ha goca öküz, ha köroğlu
Ha goca öküz, ha gaşık düşmanı
Ha goca öküz, ha be goca garı
Len öküz kadar hükmümüz yok şu dünyada be
Canın çıksın em mi goca öküz
Ölecek zamanı bildin
Bildin de goca garıyı goca öküz yaptın
Canın çıksın em mi’’ deyişi, hepimizin diline pelesenk ettiği Koca Öküz şarkısını bir kenara yazdım. Oyunculuğu, entelektüel yapısı, sıcak sevecen bakışı, doğal oyunculuğuyla aklımdan silinmesin istedim.
Toplumsal hafızamızdaki öne çıkan figürler bir bir yok olurken, yarım yüzyıl öncesine ait değerlerimiz silinmesin, çocuklarımıza aktarabilelim istedim.
Kimler kimler gitmedi, kimler toplumsal hafızamızdan silinmedi ki.
Sahnelerden, tiyatrodan, sinemadan, siyasetten tanıdığımız, yıllarca TV ekranları aracılığıyla da evlerimize giren pek çok sanatçı artık unutuldu.
Zeki Müren’den, Müzeyyen Senar’dan, Sadri Alışık’tan, Metin Erksan’dan, Hacer Buluş’a... Yaz yaz bitmez. 60lı- 70lı yılların pek çok yıldızından, sanatçısından artık söz bile edilmiyor. Bizlerin hafızasında da yavaş yavaş silikleşiyor hatıralar...
Dünya değişiyor, internetin hızıyla beraber yaşantılarımız da korkunç bir hızla dönüşüyor. Anılar, kişiler, tanıdıklarımız bilgiler ışık hızında gelip geçiyor. Zaman algımız içinde bu kıymetli değerler, nokta kadar yer kaplamaz oldu.
Dün geceden beri sosyal medyada Algan hakkında, pek çok mesaj paylaşıldı. Ama en güzel mesaj Armağan Çağlayandan geldi. ‘Koca Öküz şimdi Öksüz…’
Bu yazımla kayıt altına almak istedim. Ayla Algan’ın gidişi, yıllar sonra birilerinin gözüne ilişsin 'kimmiş Ayla Algan' desin diye..
AYLA ALGAN KİM?
Tiyatro ve sinema oyuncusu, yönetmen, şarkıcı Ayla Algan, 29 Ekim 1957 tarihinde İstanbul'da doğdu. Küçük yaşlardan itibaren piyano, bale ve şan dersleri alan Algan, ortaokulu İstanbul’da Notre Dame de Sion’da, lise eğitimini Fransa’da Versailler Lisesinde tamamladı.
Beklan Algan’la tanışmasından altı ay sonra 1933 yılında evlendi. Ardından eşiyle birlikte Amerika’ ya giden Algan, Actors Stüdyoda tiyatro eğitimine başladı.
Muhsin Ertuğrul’un ABD’den kendilerini Türkiye’ye çağırması üzerine 1960 yılında Türkiye’ye dönen Algan’lar, aynı yıl İstanbul Şehir Tiyatrosu oyuncusu oldular. Birçok oyunda rol alan Ayla Algan, Ah Güzel İstanbul filmindeki performansıyla dikkat çekti.
1972-1979 yılları arasında Paris’te yaşayan ve müzikle ilgilenen Ayla Algan, 1980’de Berlin’e gidip orada tiyatro çalışmaları yaptı.
Sanat hayatına birçok ödül sığdıran Ayla Algan, Seni Seviyorum Rosa, Harem Suare O da Beni Seviyor gibi onlarca filmde ve Biz Size Aşık Olduk, Üzgünüm Leyla, Aliye gibi 1990 sonrasının kült dizilerinde rol aldı.
Yunus Emre’nin şiirlerini Almanca, Fransızca, İngilizce olarak şiirli-şarkılı okuyarak Yunus Emre’yi dünyada tanıttı.
Ayla Algan’ı halka mal eden ise mizahi bir dili olan Koca Öküz adlı şarkısı oldu.
Tiyatroda Hamlet rolünü oynayan, dünyadaki sayılı kadın oyuncu arasında yer aldı. 2015-2016 sezonunda Kurtlar Vadisi Pusu adlı dizide Anadolu Selçuklu karakterini canlandırdı. Aynı zamanda Oyuncu koçluğu da yapan Ayla Algan, Muhteşem Yüzyıl televizyon dizisi boyunca Halit Ergenç’e oyuncu koçluğu yaptı.
Ayla Algan, 2022;de Cumhurbaşkanlığı Kültür Sanat Büyük Ödülü’ne layık görüldü.
Yaratıcı Oyuncu Yaratıcı İnsan
Ayla Algan, ‘Yaratıcı Oyuncu Yaratıcı İnsan' adında oyunculuğun tarihsel gelişimini, kendi oyunculuk serüveninden, tecrübelerinden damıtarak anlatığı bir kitabı da pandemi sırasında okuyucusuna armağan etti.
“Yaratıcı oyuncu, yazarın yazmadığı yerlerde vardır. Role iyi girildiği zaman yaratılan tipler yaşar ve ölümsüz olurlar. Seyirci ile yolculuk bilimsel bir yolculuktur. Kahve falı ya da eğlence tiyatrosu değildir.
Bugünün oyuncusu, oyuncu insandır; zihin ve bedeniyle rolünü tasarım yaparak hazırlar. Bu dijital çağ içinde, sizler de merak edin, düşünün, araştırın, belki yeni egzersizleri, yeni tanımlamaları, benim bulamadığım yeni kahramanları siz bulursunuz.” Diye seslendi oyunculuğa gönül verenlere.
Günümüz oyuncusuna farklı bir kılavuz kitap armağan ederken hayranlarına da zarif bir
selam veriyor. Diye tanıttı kitap yayınevleri kitabını.
Biz de onu zarifçe selamlayıp, dünyamızdan uğurluyoruz huzurla uyusun, yattığı yer incitmesin diyerek.
