Günümüzde vatandaşlık maaşı pek çok ülkede tartışılan bir konudur. Farklı ülkelerde farklı modeller denenmekte ve bu modellerin uzun vadeli etkileri hala araştırılmaktadır. Türkiye'de vatandaşlık maaşı uygulamasının ne zaman ve nasıl hayata geçirileceği ise henüz bilinmemektedir. Peki, vatandaşlık maaşı ne kadar verilecek? Uygulama başladı mı? İşte tüm detaylar…
Vatandaşlık Maaşı Nedir?
Vatandaşlık maaşı, asgari koşullar altında tüm yetişkin vatandaşlara devlet tarafından belirli bir miktar para ödenmesini sağlayan bir sosyal politikadır. Bu para, temel ihtiyaçların karşılanması ve yaşam standartlarının yükseltilmesi amacıyla verilir. Uygulanacak sistem, eski Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık'ın yaptığı açıklamalarla vuku bulmuştu.
Derya Yanık’ın açıklaması aşağıdaki gibidir:
“Aile Destek Programı'ndan elde ettiğimiz tecrübeler ile önümüzdeki dönemde de bu programı devam ettirmeyi arzu ediyoruz. Programımızı bir anlamda bütüncül bir çevreye dönüştürüp koruyucu ve önleyici sosyal yardımı da içine alacak şekilde bir vatandaşlık maaşına dönüştürme çalışmamız var.”
Şu anki Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş ise bu uygulamayı şu ifadelerle açıklamıştır:
"Aile Bazlı Vatandaşlık Maaşı uygulamasını başlatacağız. Aile Koruma Kalkanı Programı'yla ev hanımlarının emekliliğine destek sağlayacağız. Türkiye'de, Koruyucu Aile Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi'ni uygulayacağız. Geçici Koruyucu Aile Programı'nı hayata geçireceğiz."
Vatandaşlık Maaşı Ne Kadar 2024
Kullanıcılar geçen seneden itibaren vatandaşlık maaşı ne kadar diye araştırma yapmaya başlamıştır. Türkiye'de bu uygulama henüz başlamamıştır. Fakat 2023 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından düşük gelirli vatandaşlara yönelik bir "Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemi"nin hayata geçirileceği duyurulmuştur.
Bu sistem, vatandaşlık maaşına yakın bir konsepte sahiptir. Dolayısıyla sadece düşük gelirli vatandaşlara verilmesi planlanan bir destek parasıdır. Peki, vatandaşlık maaşı ne kadar olacak? Aile bazlı vatandaşlık maaşı olarak da adlandırılan bu maaş, hanedeki kişi başına düşen gelire göre belirlenmektedir ve 850 TL ile 1.250 TL arasında değişmektedir. Bu durumda merak edilen bir diğer soru da aile bazlı vatandaşlık maaşı ne zaman verilecek şeklindedir. Sizin için araştırdık.
Vatandaşlık Maaşı Ne Zaman Verilecek?
Vatandaşlık maaşı uygulamasının gelmesini isteyenler bu sistemin yoksulluğu azaltacağını, eşitsizlikleri gidereceğini ve ekonomiyi canlandıracağını savunmaktadır. Karşı çıkanlar ise maliyetin yüksek olacağını, işgücünü azaltacağını ve enflasyona yol açacağını öne sürmektedir. Maaşın ne zaman verileceği ile ilgili kesin bir tarih henüz netleşmemiştir. Hükümet tarafından vatandaşlık maaşının ne zaman verileceğine dair resmi bilginin yakın zamanda verilmesi beklenmektedir.
Bazı kaynaklara göre pilot uygulamanın 2024 yılı sonlarında başlaması öngörülmektedir. Fakat resmi bir açıklama yapılmadığı için net bir tarihten bahsetmek zordur.
Eski Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık’ın vatandaşlık maaşına yönelik yaptığı diğer açıklamalar şu şekildedir:
"Kriterlerin önemli bir kısmı mevcut. Bütünleşik sosyal yardım sistemimiz BM ölçeğinde de iyi uygulama örneklerinden birisi kabul edildi. 28 kurum ve kuruluşun verilerinin doğrudan entegre olduğu, herhangi bir vatandaşımız 'Ben sosyal yardımlardan yararlanmak istiyorum' diye müracaat ettiğinde; 'Hanesinde kaç kişi var? Engelli var mı, yaşlı var mı? Çocuk var mı? Geliri olan kaç kişi var? Gelir miktarı ne kadar?' bütün bunları ölçtüğümüz bir sistemimiz var. Farklı durumları tespit edebilmemiz için haneleri ziyaret ettiğimiz hem teknik anlamda vatandaşın gelir düzeyini tespit ettiğimiz süreç var. Koruyucu ve önleyici sosyal yardımların tespiti noktasında bu sürecimizi işleteceğiz. Aynı aileden birkaç kişi bu maaştan faydalanabilecek. Sosyal yardımlarımız hane temellidir."
Sayın Yanık, konuya şu sözleri ifade etmiştir:
"Aile Destek Programı'ndan elde ettiğimiz tecrübeler ile önümüzdeki dönemde de bu programı devam ettirmeyi arzu ediyoruz. Programımızı bir anlamda bütüncül bir çevreye dönüştürüp koruyucu ve önleyici sosyal yardımı da içine alacak şekilde bir vatandaşlık maaşına dönüştürme çalışmamız var. Bunu önümüzdeki süreçte inşallah tekrar kamuoyuyla paylaşacağız."
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Vatandaşlık Maaşı Kimlere Verilir?
Vatandaşlık maaşı ne kadar sorusu kapsamında uygulamanın şartları da oldukça dikkat çekmektedir.
Bunun için aşağıdaki kriterleri sağlamak gerekir:
- Maaş alacak kişi, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak zorundadır.
- Yabancı uyruklu vatandaşlar ve mülteciler bu maaştan faydalanamazlar.
- Hanedeki kişi başına düşen aylık net gelir, 2024 yılı Temmuz ayı için 5.667,37 TL'nin altında olmalıdır. Bu anlamda asgari ücretin üçte birinden az geliri olma şartı aranmaktadır.
- Gelir hesaplarken tüm hane üyelerinin gelirleri dikkate alınır.
Vatandaşlık Maaşı Başvurusu E-Devlet
Vatandaşlık maaşı başvurusu, e-Devlet üzerinden ya da Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın il ve ilçe müdürlüklerine yapılabilmektedir. e-Devlet üzerinden başvuru yapmak için e-Devlet'e giriş yapın. "Sosyal Hizmetler" sekmesine gidin. "Aile Destek Programı" başlığına tıklayın. "Başvuru Yap" diyerek başvuru formunu doldurun ve işlemi tamamlayın.
Eğer Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'na başvuru yapmak istiyorsanız öncelikle Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın il veya ilçe müdürlüğüne gitmeniz gerekmektedir. Müdürlükte "Aile Destek Programı" başvuru formunu temin edin ve bu formu dikkatlice doldurun. Formu doldururken sizden istenen tüm bilgileri eksiksiz ve doğru bir şekilde vermeniz çok önemlidir.
Başvuru formunun yanı sıra gerekli olan belgeleri de hazırlayın. Tüm resmi kağıtları ve doldurduğunuz başvuru formunu müdürlüğe teslim ederek başvuru sürecinizi tamamlayın. Başvurunuz, ilgili yetkililer tarafından incelendikten sonra size geri dönüş yapılacaktır.
İstenen evraklar ise şu şekildedir:
- Kimlik belgesi
- Hane geliri belgesi
- Aile nüfus kayıt örneği
- Çalışmıyor olduğunu gösteren belge (çalışanlar için)
- Engelli raporu (engelli vatandaşlar için)
Bu yazımızda sizin için vatandaşlık maaşı ne kadar sorusuna en detaylı şekilde yanıt vermeye çalıştık
