Kıbrıs üzerinden göç eden karabaşlı ötleğen türü milyonlarca kuş, kaçak avlanıp, restoranlarda 'pulya' adı verilen meze yapılıyor. Her türlü avcılığı ve tüketimi yasak olan ve son yıllarda aşırı avlanma nedeniyle popülasyonunda düşüş yaşanan kuş türü, farklı yollarla avlanıp turşusu veya haşlaması yapılarak ada halkı tarafından tüketiliyor.
'YEMEK' İÇİN MİLYONLARCA KUŞ AVLANIYOR
Akdeniz üzerinden göç eden kuşlar için önemli bir dinlenme ve üreme noktası olan Kıbrıs, her yıl milyonlarca kuşa ev sahipliği yapıyor. KKTC'nin ilk kuş halkalama istasyonu, Taşkent Doğa Parkı tarafından geçen aylarda kuruldu. Ancak birçok noktada olduğu gibi KKTC'de de yaban hayvanları kaçak avcılar tarafından avlanıyor. Hem Güney Kıbrıs'ta hem KKTC'de yaşayan ada halkının yüzyıllardır tüketilen 'pulya' için her yıl milyonlarca karabaşlı ötleğen kaçak avlanıyor. Avlanması kanunlarca yasak olan kuşlar, sis ağları, yapışkanlı çubuklar gibi araçlar kullanılarak yakalanıyor. Baharda göç yolu üzerindeyken avlanan milyonlarca kuş ise meze yapılması için restoranlara satılıyor. Boyut olarak küçük olan kuşların turşusu veya haşlaması yapılıyor.
SON ZAMANLARDA POPİLASYONDA DÜŞÜŞ KAYDEDİLDİ
Doğada popülasyonu en yüksek kuş türlerinden olmasına rağmen kaçak avcılık nedeniyle karabaşlı ötleğenin son zamanlarda popülasyonunda düşüş yaşanmaya başladı. Her yıl 2 ile 3 milyon kuşun kaçak avlandığı Kıbrıs'ta, bu avcılık ile mücadelede ediliyor. Avcılık için sis ağlarının yoğun kurulduğu dönemde Taşkent Doğa Parkı, CABS Cyprus (Committe Against Bird Slaughter) ve güvenlik güçleri kaçak avcılara yönelik tespitler yapıyor. Yapılan çalışmalarda onlarca sis ağı, kuşları çekmek için kullanılan kuş sesi çıkaran mekanizmalar yakalanıyor. Yakalanan kaçak avcılara ise KKTC kanunlarına göre ceza uygulanıyor.
KUŞLARI PULYA ADLI YEMEKTE KULLANIYORLAR
KKTC'deki Taşkent Kuş Halkalama İstasyonu'nda çalışmalar yapan Doç. Dr. Hakan Karaardıç, aşırı avlanmanın ve farklı faktörlerin birçok hayvan türünde olduğu gibi kuş gruplarının da neslini tehlikeye attığını söyledi. Doç. Dr. Karaardıç, “Kıbrıs'ta da karabaşlı ötleğen kuşları avlanarak, pulya adlı yemek yapılıyor. Günümüzde tüm avlanmalar yasal mevzuat içerisinde gerçekleştirilmekte ve yasal avlanabilen hayvanlar sınırlı. Karabaşlı ötleğen olarak adlandırılan türün yakalanması, beslenmesi, kafes kuşu olarak tutulması, tüketilmesi yasa dışı. Ancak yasağa rağmen özellikle göç dönemlerinde on binlercesi farklı tuzaklarla avlanıp tüketiliyor" dedi.
NESLİ TÜKENME RİKSİ YÜKSELECEK
İtalya'da kızılgerdan olarak bilinen kuş türünün binlercesinin yakalanarak tüketildiğini belirten Doç. Dr. Karaardıç, “Karabaşlı ötleğen dünyadaki en yaygın türlerden biri olmasına rağmen popülasyonu düşüş eğiliminde. Bu türlerin bu şekilde avlanması devam ettiği takdirde nesli tükenme riski yükselecek. Yasa gereği kolluk kuvveti çalışma yapıyor, ancak yeterli değil. Kaçak olarak bu faaliyet yapılıyor. Taşkent Doğa Parkı, KKTC'de kaçak kuş katliamına yönelik çalışmalarına devam ediyor" diye konuştu.
CİDDİ TEHDİT ALTINDA
Kıbrıs'ın çok sayıda kuş türü için önemli bir duraklama ve üreme alanı olduğunu söyleyen KKTC Taşkent Doğa Parkı Proje Yöneticisi Mustafa Güray Bukan, "Biyolojik çeşitlilik, sis ağları, yapışkanlı çubuklar, zehir, tel tuzaklar ve hedef dışı avlanma gibi yasa dışı faaliyetlerle ciddi tehdit altındadır. Bu suçlar arasında, sis ağlarıyla ötücü kuş avcılığı, en yaygın ve ticari kazanç odaklı olanı. Özellikle karabaşlı ötleğen gibi türler yasa dışı ticarette kullanılmak üzere yakalanıyor. Bu yasa dışı faaliyetler Kıbrıs'ın ekosistemine geri dönülmez zararlar veriyor. Kullanım dışı kalan ağlar, doğada bırakılıyor. Bu ağlar, küçük memeli ve sürüngenin dolanıp acı içinde ölmesine neden oluyor" dedi.
YASA DIŞI, RESTORANLARDA SERVİS EDİLİYOR
Taşkent Doğa Parkı olarak bu konu ile ilgili birçok çalışma yaptıklarını söyleyen Bukan, “Kıbrıs'ta her yıl 2 ile 3 milyon ötücü kuşun bu yöntemle yakalandığı tahmin ediliyor. Geleneksel olarak Güney Kıbrıs'ta yaygın olan bu yasa dışı faaliyet, son yıllarda Kuzey Kıbrıs'a kaydı. Yakalanan kuşların büyük kısmı yasa dışı ticaret yoluyla restoranlarda servis ediliyor. Kuzey Kıbrıs'tan Güney Kıbrıs'a kaçırılan bu kuşlar, avro bazında yüksek kazanç sağlıyor. Bu da yasa dışı ticaretin ekonomik motivasyonunu artırıyor. Cezaların caydırıcı olmaması ciddi bir sorun. Yasa dışı avcılık ve koruma altındaki kuşlara zarar verme suçlarından verilen cezalar, yalnızca iki asgari ücret düzeyinde" diye konuştu.
