ATB'nin aralık ayı meclis toplantısı, meclis başkanı Erdoğan Ekinci başkanlığında ATB Toplantı Salonu'nda yapıldı. Üyelerin yönetimin bir aylık çalışmasıyla ilgili bilgilendirildiği Meclis'te, hayatını kaybeden meclis üyesi Mustafa Cahit Sönmez rahmetle anıldı. Başkan Ali Çandır, “Aramıza katılan Ata Sönmez’e hoş geldiniz diyorum. Afetlerden, terör olaylarından, savaşlardan ve gerilimlerden uzak barış içerisinde geçireceğimiz bir yıl olmasını temenni ediyorum. Tarım sektöründe üreticinin ve ticaret erbabının memnun olacağı, sorunlarımızın en azından bir kısmının çözüldüğü, geleceği umutlarla konuşacağımız bir yıl olmasını diliyorum. Bu fırsatla, 2025 yılının; sizlere, üyelerimize, çalışma arkadaşlarımıza, kıymetli basın mensuplarımıza, ülkemize ve tüm Antalyalılara sağlık, mutluluk ve başarılar getirmesini diliyorum” dedi.
BİRLİKTE ÇALIŞACAĞIZ
Antalya Körfez Gazetesi muhabiri Ertuğrul Gün'ün haberine göre; 2025 yılında sektörde, kente ve ülkeye değer katacak yepyeni projeler üretmeye devam edeceklerini ifade eden Ali Çandır, “Antalya İl Tarım ve Orman Müdürümüz ile Antalya Valimiz Sayın Hulusi Şahin’in huzurunda, önümüzdeki üç yılı kapsayan bir iş birliği protokolü imzaladık. Kentimizin tarımsal potansiyelini artırmak, genç nesli tarım sektörüne kazandırmak, ulusal ve uluslararası alanda Antalya'yı tarımsal iş birliği ve teknolojik yeniliklerin merkezi haline getirmek amacıyla birlikte çalışacağız. Kentimize Tarıma Dayalı Sera İhtisas Organize Sanayi Bölgesi, ya da başka bir deyişle organize tarım bölgesi kazandırmak için güç birliği yapacağız. Bu kapsamda, geçtiğimiz günlerde Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı’na fizibilite desteği kapsamında başvuruda bulunduğumuz projemiz, başarılı projeler arasında yer almıştır. Amacımız, yükte hafif, pahada ağır katma değerli ürünlerin üretiminin yapıldığı bir bölgeyi önümüzdeki 5 yıl içerisinde kentimize ve sektörümüze kazandırmaktır” dedi.
MÜTEVAZİ KALDI
2024 yılına dair değerlendirmelerde bulunan Çandır, “Yıl başında ekonomiyle ilgili dileğimiz; 2023 yılını aratmayacak bir yıl olmasıydı. Ancak yaşadıklarımız, bu dileğimizi karşılayamadı. Şimdi 2025 yılı için benzer bir dilekte bulanacağım. Temennimiz 2025 yılının ülke olarak refah düzeyimizin arttığı bir yıl olmasıdır. 2025 yılından dileğimiz; maliyetler üzerindeki baskının azaldığı, alım gücünün yükseldiği, üretime odaklandığımız, yatırımların hız kazandığı ve dış ticaret gelirlerimizin arttığı bir yıl olmasıdır. 2024 yılı için milli gelir (GSYH) büyüme tahmini, yüzde 5.5 ile başladı ve son OVP’de yüzde 3.5 olarak ilan edildi. Yılsonu gerçekleşmesinin yüzde 3 veya bir miktar altı olmasını tahmin etmekteyiz. 2024 yılı enflasyon tahminleri yüzde 7.6 ile başladı ve son OVP’de yüzde 41.5 olarak ilan edildi. Yılsonu gerçekleşmesinin yüzde 47 civarında olmasını tahmin etmekteyiz. 2024 yılı için ABD dolar kuru tahminleri 10.26 TL ile başladı ve son OVP’de 33.22 TL olarak ilan edildi. Yılsonu gerçekleşmesinin 35 TL civarında olmasını tahmin etmekteyiz. Sözünü ettiğim 4 ayrı OVP’de 2024 yılına ilişkin ihracat ve ithalat tahminlerinde de yüzde 20’ye ulaşan tahmin değişiklikleri yapılmıştır. Enflasyondaki yüzde 600’lük ve dolar kurundaki yüzde 300’lük tahmin değişiklikleri dikkate alındığında dış ticaretteki tahmin değişiklikleri oldukça mütevazı kalmış durumda” dedi.
BASKI ALTINDA
TÜİK’in açıklamasına göre 2023 yılında ülkenin yüzde 5.1 büyürken Antalya ekonomisi yüzde 6.3 büyüdüğüne dikkat çeken Çandır, tarımda ülkenin 0.2 büyüdüğünü Antalya’nın ise 2.4 büyüdüğüne dikkat çekti. Çandır, “Sanayide ülkemiz yüzde 1.7 büyürken kentimiz sanayisi yüzde 3.5 büyüdü. Hizmetler sektörü ise ülkemizde yüzde 7.5 büyürken kentimizde yüzde 9 büyüdü. 2023 yılında enflasyon yüzde 64, dolar kuru ise yüzde 58 arttı. Aradaki fark yüzde 10 civarındadır. Buradaki kur aleyhine düşük farka rağmen kentimiz, ülke ortalamasının üzerinde büyümeyi başarmıştır. 2024 yılına baktığımızda ise enflasyon oranı yüzde 48, dolar kuru ise yüzde 18 arttı. Yani arada yüzde 250’den fazla kur aleyhine makas açıklığı söz konusudur. Bu durum Antalya ekonomisi için sürdürülemez bir baskı yaratmaktadır. Umuyor ve diliyorum ki 2025 yılı 2024 yılını aratmaz” sözlerine yer verdi.
İHRACAT ORTALAMANIN ALTINDA
Kent ekonomisinin 2023 yılında yaklaşık 40 milyar dolarlık bir milli gelir ürettiğine dikkat çeken Çandır, “Bu büyüklükle ülkemiz ekonomisinin yüzde 3.5’nu aşmış durumdayız. 20 yıllık ortalama olan yüzde 3.2 ile karşılaştırdığımızda ortalama üstü bir orana ulaştık. Tarımda ise 3 milyar doları aşan bir büyüklüğü ürettik.. Bu büyüklük ile ülkemiz tarımının yüzde 4.5’ini aştık. 20 yıllık ortalamanın yüzde 4.6’yı aştığını hatırlarsak 2023 yılında 20 yıllık ortalamanın altında kaldığımızı belirtmek isterim. Bu ortalama altı büyümeye rağmen tarımda ulaştığımız 3.1 milyar dolarlık büyüklükle Konya ilimizden sonra ikinci en büyük tarım kenti olmayı başardık. Kentimizin 2024 yılı ihracatının yıllık yüzde 1.5 civarında büyüyeceği anlaşılmaktadır. Ülkemiz ihracatının yıllık yüzde 2.6 büyümekte olduğu dikkate alınırsa ortalamanın altında bir ihracat büyümesi söz konusudur” şeklinde konuştu.
KAPASİTE ARTTI
2024 yılında toplam ihracatın yüzde 55’ini tarım ürünleri oluşturduğuna dikkat çeken Çandır, “Özellikle yaş meyve sebze ürünleri ihracatımız, toplam tarım ürünleri ihracatımızın çok büyük kısmını oluşturmaktadır. Avrupa Birliği, Rusya ve Irak piyasaları ihracatımızın en büyük pazarlarıdır. Son yıllarda sanayi ürünlerinin ihracatında artış yaşanmaktadır ancak tarım ürünleri ihracatı hala en büyük payı oluşturmaktadır. İhracatımızın nominal değer olarak oldukça düşük olmasına rağmen pazar çeşitliliğimiz oldukça yüksektir. Diğer taraftan ülkemiz ortalamasının üzerinde bir fiyat/kg değerine sahibiz. Ürettiğimiz tarım ürünlerinin büyük bölümünün zaman faydalı olması dolayısıyla nitelikli tarım yapma kapasitemiz artmış durumdadır. Ancak 2024 yılı boyunca ihracatçılarımızın dış pazarlarda fiyat oluşturma sorunları had safhaya çıkmıştır. Çünkü kur fiyatı artış hızından çok yüksek seyreden maliyet artışları, uzun süredir çalışılmakta olan dış pazarlara bile girişi ciddi boyutta zorlamıştır. 2025 yılında hem tüketim mallarının ithalatını dengelemek hem de dış pazarlara ihracat gücümüzü koruyabilmek için mutlaka enflasyon hızıyla uyumlu bir kur fiyatı oluşmasına ihtiyaç vardır” dedi.
ASGARİ ÜCRET BEKLENTİLERİ
Asgari ücret beklentileri üzerine düşüncelerini paylaşan Çandır, “Benim üzerinde durmak istediğim konu, rakam ne olursa olsun bu rakamın her kesime getireceği yüklerdir. Örneğin çalışanlar açısından 3. ya da 4. ayda yüksek vergi dilimine geçilecekse bu rakamın değeri ve anlamı o derece düşecektir. Diğer taraftan hepimizin bildiği bir konu da asgari ücret üzerinde maaşlarla çalışanların doğal olarak en az asgari ücret artış oranında artışlar beklemeleridir. Yani asgari ücret sadece bu maaşla çalışanlar için değil diğer tüm çalışanları da yakından ilgilendirmektedir. Dolayısıyla asgari ücret konusunda yapılacak iyileştirme kadar önemli olan konu, vergi dilimlerinin yeniden değerleme oranıyla uyumlu olarak artırılmasıdır. Böylece yapılan zamlar çalışanlar için daha faydalı olacaktır. İşverenler bakımından asgari ücret, ciddi boyutta sigorta ve diğer ilave yükler getirmektedir. Mevcut indirimler ve muafiyetler dışında işverene yükü net asgari ücretin yaklaşık yüzde 45’i düzeyindedir. Bu oran, mevcut koşullarda işverenlere ağır yükler getirmekte, istihdam seviyelerini korumayı zorlaştırmaktadır. Özellikle tarım kesiminde bir taraftan çalışan eksikliği yaşanırken diğer taraftan da mevcut işçilik maliyetleri, üreticileri kısır bir döngünün içinde bırakmaktadır. Uzun bir süredir ısrarla önerdiğimiz, tarım kesimini dikkate alan sosyal sigorta uygulamasını hayata geçirmemiz elzemdir. Önümüzdeki yılda da bu konudaki çalışmalarımıza devam edeceğiz” açıklamasına yer verdi.
BÜTÇE 60 MİLYON
Başkan Çandır, “Denk bütçe esasına göre hazırladığımız 2025 yılı bütçemizi 60 Milyon TL olarak öngörmekteyiz. Bütçemizin üyelerimize ve sektörümüze hayırlı olmasını diliyorum. Bu duygu ve düşüncelerle sözlerime son verirken, 2025 yılının hepimiz için sağlıklı, mutlu, başarılı ve bereketli bir yıl olmasını diliyorum” dedi.
