Antalya’da Muratpaşa ilçesine bağlı Şirinyalı Mahallesi sınırlarında bulunan 4684/1 parsel, Lara Kıyı Bandı Doğal Sit-Nitelikli Doğal Koruma Alanı içerisinde yer alıyor. Bu alanın koruma altına alınma nedeni, Antalya falezlerini kapsaması ve hem karasal hem de deniz ekosistemi için önemli habitatları içermesi. Söz konusu parselde, 5 yıldızlı Akra Antalya Oteli (Eski Dedeman) bulunuyor. Bir süredir tadilatta olan otelin sahilindeki alanda, geçmiş yıllarda beton dökülerek kıyı dolgusu yapılmıştı. Şimdi ise müşterilerin denize inmesini kolaylaştırmak amacıyla falezlerin olduğu bu alanda devasa bir asansör inşa ediliyor.
BAKANLIK ‘KOMİSYON ONAYI VAR’ DEDİ, TOPU BELEDİYEYE ATTI
Kent ve ülke gündeminde tartışmaya neden olan korunan alandaki asansör inşaatıyla ilgili vatandaşların yaptığı başvuruya yanıt Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, devletin hüküm ve tasarrufu altındaki kıyının, Doğal Sit-Nitelikli Doğal Koruma Alanı olduğu belirtildi. Söz konusu alanla ilgili koruma amaçlı dolgu 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 Ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı doğrultusunda hazırlanan mimari proje ve vaziyet planının, Antalya 1 Numaralı Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu’nun 5 Eylül 2024 tarih, 1147 sayılı kararı ile uygun bulunduğu kaydedildi. Bakanlığın yanıtında ayrıca onaylı projeler doğrultusunda kıyı alanında yapılacak imalatların inşaat ruhsatı işlemlerinin ise Muratpaşa Belediyesi tarafından yürütüldüğü vurgulandı.
SİT ALANINDA KIYIYA BETON DÖKME İZNİ VERİLMİŞ
Tartışmalı asansör inşaatının sürdüğü korunan alanla ilgili ulaştığımız Antalya 1 Numaralı Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu’nun 5 Eylül 2024 tarihli kararında, denizin içine kadar beton dökülerek doldurulan bu alanda günübirlik gölgelik ve dinlenme eğlence ihtiyaçlarının karşılanabildiği açık ve yeşil alan düzenlemeleri, takılıp sökülebilir elemanlarla inşa edilen lokanta, kafe, büfe, çay bahçesi gibi yapılar ile sportif ve teknik yapılar yapılabileceği belirtiliyor. Kararda ayrıca kıyıya ve denize ulaşım amaçlı mekanik tesisler yapılabilir ifadesi de yer alıyor.
KIYIDAKİ YAPILAŞMA MEVZUATA AYKIRI
Antalya Körfez Gazetesi muhabiri Yusuf Yavuz'un haberine göre; komisyon kararında doğrudan ‘asansör’ ifadesi yer almazken, ‘kıyıya ve denize ulaşım amaçlı mekanik tesisler yapılabilir’ denilmesi, konunun uzmanlarına göre muğlak ve yoruma açık bir ifade olarak görülüyor. Kıyı kenar çizgisine göre ilk 50 metrede yapılaşma izni verilmezken, söz konusu alanda yapılan asansör inşaatının imar kanununun yanı sıra kıyı kanununa da aykırı olduğu savunuluyor.
BAKANLIK KORUMA KARARINI 2019’DA GÜNCELLEDİ
Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 4916,80 metrekarelik kıyıyı da kapsayan falezlerin ‘Doğal Sit- Nitelikli Doğal Koruma Alanı’ olarak sın tescili, 18 Temmuz 2019 tarihinde Bakanlık tarafından güncellendi.
KORUNAN ALAN YILLIK 5,3 MİLYONA KİRALANDI
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bünyesindeki Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü, korunan alan vasfındaki falezlerin de içeren 5 bin metrekareye yakın kıyıyı, 14 Nisan 2023 tarihinde Bakanlık tarafından onaylanan sözleşme ile 3 yıllığına otel işletmesine kiraya verdi. Yıllık kira bedeli ise 5,3 milyon TL olarak belirlendi. Bu rakamlara göre korunan alan vasıflı kamu arazisinin metrekaresi 1000 TL’den özel turizm şirketine kiralanmış oldu.
AKDENİZ FOKLARININ YAŞAM ALANINDA ASANSÖR İNŞAATI
Tartışmalı inşaatın sürdüğü kıyıda 20 Aralık 2024 tarihinde tüm dünyada nesli kritik olarak yok olma tehlikesi altında bulunan Akdeniz foku görüntülendi. Ertesi gün ise alanda asansör inşaatına başlandığı görüldü. Bunun üzerine konuyla ilgili açıklama yapan Muratpaşa Belediyesi, mevzuat gereği tapusu olmadığı için inşaat ruhsat verilmeyen alana bakanlığın talebi üzerine ruhsat düzenlenmesi yapıldığını açıkladı.
BELEDİYE TAPUSU YOK DİYE RUHSAT VERMEDİ, BAKANLIK BASKI YAPTI
Muratpaşa Belediyesi’nin 23 Aralık 2024 tarihinde yaptığı açıklamada özetle şöyle denildi: “Belediyemiz, imar planında yer alan yeni yapılara ilişkin ‘ruhsat’ talebini, İmar Kanunu’nun ruhsat alma şartlarını düzenleyen maddesi uyarınca alanın tapusu bulunmadığı, devletin hüküm ve tasarrufu altındaki alana ilişkin kullanma izin sözleşmesine bağlı ruhsat verilemeyeceği değerlendirmesiyle uygun bulmamıştır. İlgili değerlendirme, 28 Aralık 2023 tarihinde ilgililere tebliğ edilmiştir. Bakanlık, 22 Kasım 2024 tarihli yazısıyla belediyemizden, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Planlı Alanlar Yönetmeliği ve İmar Kanunu’nun ilgili maddeleri uyarınca Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonunca imzalanan kiralama sözleşmesi nedeniyle ruhsat düzenlenmesini talep etmiştir. Bunun üzerine Belediyemizce ruhsat düzenlenmiştir.”
İMAR KANUNU NE DİYOR
Ruhsat alma şartlarını düzenleyen 3194 Sayılı İmar Kanunu’nun 26. Maddesinde, “Kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak veya yaptırılacak yapılara, imar planlarında o maksada tahsis edilmiş olmak, plan ve mevzuata aykırı olmamak üzere mimari, statik, tesisat ve her türlü fenni mesuliyeti bu kamu kurum ve kuruluşlarınca üstlenilmesi ve mülkiyetin belgelenmesi kaydıyla avan projeye göre ruhsat verilir” hükmünü içeriyor.
KAMU GÜVENLİĞİNİ İLGİLENDİREN YAPILAR İSTİSNA TUTULUYOR
Tapu belgesinin zorunlu olduğu ruhsat başvurusunda, ilgili kanunun 22. Maddesi bazı istisnalar getirerek, tapu yerine ‘istisnai hallerde tapu senedi yerine geçecek belge’ eklenebileceği belirtiliyor. Ancak bu istisna kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan yapılar ile sanayi tesisleri için getirilirken kanunun ilgili maddesinde bunun kapsamı ise şöyle: “Devletin güvenlik ve emniyeti ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin harekat ve savunması bakımından gizlilik arz eden yapılara; belediyeden alınan imar durumuna, kat nizamı, cephe hattı, inşaat derinliği ve toplam inşaat metrekaresine uyularak projelerinin kurumlarınca tasdik edildiği, statik ve tesisat sorumluluğunun kurumlarına ait olduğunun ilgili belediyesine veya valiliklere yazı ile bildirdiği takdirde, 22 nci maddede sayılan belgeler aranmadan yapı ruhsatı verilir.”
