Antalya’nın en büyük tarım merkezlerinden biri olan Toptancı Hali’nde ticaret neredeyse durma noktasına geldi. Halde daha önce yaşanan hareketliliğin olmadığı gözlenirken, tırlarında kontak kapatarak beklediği görüldü. Halde ihracatın durma noktasına gelmesi ve iç piyasada alım gücünün düşmesi çiftçilerin seralardan topladığı domatesin 10 TL’ye kadar düşmesine neden oldu. Bu durum hem üreticiler hem de tüccarlar için büyük bir ekonomik krizi beraberinde getirdi. Antalya Toptancı Hali Dernek Başkanı Nevzat Akcan, özellikle ihracatta yaşanan sıkıntılar ve döviz kurunun sabit kalması nedeniyle piyasada büyük bir durgunluk yaşandığını belirtti. Akcan, Antalya Toptancı Hali’nde adeta “ölüm sessizliği” olduğunu vurgulayarak, acil çözüm bulunmazsa mart ayından sonra tarım sektöründe büyük bir kaosun yaşanacağını söyledi.
100 TIRDAN 40 TIR ZORLANIYOR
Antalya Körfez Gazetesi Muhabiri Ertuğrul Gün'ün özel haberine göre ihracatçılar, yurtdışına ürün gönderememekten, üreticiler ise maliyetlerini karşılayamamaktan şikâyetçi. Nevzat Akcan, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, Türkiye’nin ekonomik politikalarının tarımı olumsuz etkilediğini belirterek, “Kur korumalı mevduatın bedelini vatandaş ödedi. Dünyada faiz artırımı yapılırken bizde faiz indirildi. O günlerin sancısını çekiyoruz. Avrupa’da enflasyon yok ama bizde maliyetler katlanarak arttı” dedi. Geçtiğimiz yıl Avrupa’ya 1 euroya domates satan üreticilerin bu fiyat üzerinden kazanç sağlayabildiğini ancak bu yıl üretim maliyetlerinin yüzde 100 artmasına rağmen Avrupa pazarındaki fiyatların değişmediğini vurgulayan Akcan, “Geçen yıl Avrupa’ya 100 tır ürün gönderen ihracatçılar bu yıl 40 tır bile gönderemiyor. Döviz kurunun sabit kalması ve gümrük masraflarının artması nedeniyle ihracat durma noktasına geldi. İç piyasa da zayıf, çünkü alım gücü düştü. İnsanlar alacak durumda değil. Bu şartlar altında ticaretin devam etmesi çok zor” ifadelerini kullandı.
İRAN, RUSYA PAZARINI KAPTI
Türkiye’nin Rusya pazarını kaybettiğini belirten Akcan, “Bu pazarı İran’a kaptırdık. İran’ın yetiştirdiği ürünler 3 günde Rusya pazarına girerken bizim ürünlerimiz 13 günde gidiyor. Halde ölüm sessizliği var. Parasını kurtaran bütün esnaf iş bırakmak istiyor. Her hafta bir tüccar batıyor, neden batıyor? Kimse bu faiz oranında para kazanamaz. Ben bu günleri görüyordum. 11’inci ayda her şey çok iyiydi. O zaman fiyatlar suniydi. Geçen sezon fiyatlara tepki gösteren üretici bu yıl aynı ürünü dikmedi. Geçen yıl 11’inci ayda hale 500 ton ürün girerken bu yıl 250 tona düştü. Üretim planlaması diye bir şey yok. Çok ciddi bir sıkıntı var. Bu faiz rakamları ile ticaret daha da zor. Burada tek para kazanan kurum devlet. Her şeyden vergi alıyor. Milletvekillerine ulaşamıyoruz. Bu ülkeye İran’dan birçok ürün girmeye başladı. Tarım siyasete kurban edilmeyecek kadar önemlidir. İki yıl sonra domates ithal etmek zorunda kalacağız. Şuanda domates en az 35-40 TL olması gerekir” açıklamalarına yer verdi.
BÖYLE KRİZ GÖRMEDİM
İhracat tüccarlarından Erol Yavuz da Antalya’nın yaş sebze ve meyve üretim merkezi olduğunu hatırlatarak, Türkiye’nin en büyük ihracat pazarlarından biri olan Rusya’yı İran’a kaptırdığını söyledi. İran’ın daha düşük maliyetlerle üretim yaparak Rusya’ya ihracat yaptığını ve bu durumun Türk üreticileri zor durumda bıraktığını belirten Yavuz, “İran, Rusya pazarını bizden aldı. İran’ın ürünleri 3 günde Rusya’ya ulaşırken bizim ürünlerimiz 13 günde gidiyor. Taşıma maliyetleri ve lojistik sorunlar da eklenince bizim rekabet şansımız kalmıyor. 17 yaşından bu yana ihracatı yakından takip ederim daha önce böyle bir kriz görülmedi” dedi.
ÜRETİCİLERDEN BOYKOT ÇAĞRISI
Üreticiler ise yaşadıkları sıkıntıları duyurabilmek ve fiyatları yükseltebilmek adına çeşitli yöntemler üzerinde durdu. Aksu Üretici Birliği Başkanı Turan Şahin, üreticilere domates toplamama çağrısı yaparak, “Kimse malımızla ortak değil. Eğer fiyatlar bu kadar düşükse ve kimse para kazanamıyorsa, bir hafta boyunca toplama yapmayalım. Eğer herkes bu kararı alırsa piyasa dengelenebilir. Ama birlik beraberlik yok, tarımın gerçek temsilcisi yok” dedi. Şahin, üreticilerin birbirlerini suçlamak yerine birlikte hareket etmesi gerektiğini vurgulayarak, “Herkes şikâyet ediyor ama kimse çözüm üretmiyor. Eğer gerçekten zarar ettiğimizi düşünüyorsak, birkaç gün boyunca ürün toplamamak hepimiz için bir çıkış yolu olabilir. Ancak fırsatçılar hemen devreye giriyor ve herkes zarar ederken onlar kazanç sağlıyor” şeklinde konuştu.
CİDDİ BİR KRİZ
Antalya Ticaret Borsası (ATB) Meclis Başkanı Erdoğan Ekinci, tarım sektöründeki maliyet artışlarının ve döviz kurundaki sabitliğin ciddi bir kriz yarattığını belirtti. Ekici, “Sektör dip yaptı. Çiftçiler yüksek maliyetler ve girdi fiyatları nedeniyle ürünlerini satamıyor. Kur artmadığı sürece yurtdışına mal satışı gerçekleştirilemeyecek. Bu da üreticilerin ellerinde mal birikmesine neden olacak” dedi.
