14 Ekim Cumartesi günü Antalya Sanatçılar Derneği (ANSAN)'nde Prof. Dr. Hilmi Uysal, Prof. Dr. Mualla Aksu ve Prof. Dr. Pakize Türkoğlu tarafından yazılan “ Sağlık Ekseniyle Köy Enstitüleri” kitabının tanıtımı yapıldı. ANSAN Başkanı Cahit Çakçıl ve YKKED ( Yeni Kuşak Köy Enstitüsü Derneği) başkanı Yavuz Ali Sakarya’nın yaptığı açılış konuşmasından önce kitabın yazarlarından 96 yaşında vefat eden Profesör Doktor Pakize Türkoğlu anısına saygı duruşunda bulunuldu.

KİTABIN YAZILMA SÜRECİNDEN BAHSETTİLER

Açılışın ardından Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Profesör Dr. Mualla Aksu kitabın yazma serüveninden bahsederek, Pakize Türkoğlu ile Gazipaşa’da yaptıkları çalışmaları anlattı. Türkoğlu’nun o yaşına rağmen, o diri belleğini, yaptıkları çalışmaların kapsamının zenginleştirilmesindeki önemini vurguladı.

KÖY ENSTİTÜLERİNDE EĞİTİM VE SAĞLIK DEVRİMİ

Prof. Dr. Pakize Türkoğlu, vefatından önce kitapta yazdığı önsözünde ise

"Okurlara sunulan Sağlık Ekseniyle Köy Enstitüleri çalışması, tarihselliği yanında güncelliğini hiç kaybetmeyen o büyük eğitim devriminin sağlık eğitimi ve sağlıkçı yetiştirme yönünde yaşanan öyküsünün araştırılmasıdır. O günlerde ve bugün de ilk ve orta öğretimde olmayan Okul Sağlık Bilgisi dersi ile sağlık kültürüne yer açılarak başlamıştır." şeklinde yazıldığı belirtildi.

KÖYLERİN İÇTEN CANLANDIRILMASI HEDEFLENMİŞTİR

Prof. Dr. Hilmi Uysal da açılış konuşmasının ardından Pakize Türkoğlu ile yaptıkları bir söyleşinin videosunu paylaştı. Ardından Uysal şöyle devam etti:

"Köylerin iyileştirilmesi konusu; Cumhuriyet’in 10. Yılı değerlendirmesi yapıldığında kentlerdeki onca iyileştirmeye karşın, nüfusun yüzde 80'nin yaşadığı köylerde, köylünün eğitim ve sağlık sorununun aşılamadığı görülür. Köylerin iyileştirilmesi konusu, Atatürk’ün ivedi olarak başlattığı bir atılımdır. Köy çocuklarının köyden alınıp, köye göre yetiştirilerek köylerin içten canlandırılması hedeflenmiştir. 17 Nisan 1940 tarihinde açılan Köy Enstitüleri; Üretim İçinde Eğitim Öğretim Yöntemi hedefi ile çok yönlü, çok amaçlı ve çok programlı, kapsamlı bir devlet projesiydi. Dönemin Kültür Bakanı Saffet Arıkan ve Köy Enstitüleri Genel Müdür İsmail Hakkı Tonguç’un olağanüstü çabaları ile Türkiye’nin her tarafında 21 adet Köy Enstitüsü açılmıştır. Bu proje, eğitim ve sağlık olmak üzere iki dal olarak hayata geçirilmiştir." 

KÖYLÜNÜN BELİNİ BÜKEN HASTALIKLARLA MÜCADELE ETTİLER

O dönemde toplam 7 tane Köy Enstitüsünde sağlık kollarının açıldığını söyleyen Uysal, 

"1943’te Malatya-Akçadağ, Erzurum –Pulur, İzmir –Kızılçullu, Ankara –Hasanoğlan 1944’te de Kastamonu- Gölköy, Eskişehir –Çifteler ve Kocaeli-Arifiye olmak üzere yedi adet Köy Enstitüsünde Sağlık Kolları açıldı. Hem okul eğitiminde hem de hastanelerde gördükleri stajlarla, her branştan doktorların ders verdiği, tam donanımlı sağlık bilgisiyle  yetişen sağlık memurları mezun olur olmaz köylerde göreve başladılar. Köy Enstitülerinde Sağlık Kollarında yetişen Köy Sağlık Memurları, köylerde başta sıtma olmak üzere, trahom, dizanteri gibi köylünün belini büken hastalıklarla mücadele ettiler.” ifadelerine ver verdi.

 

AKSU KÖY ENSTİTÜSÜNÜN İLK DOKTORU DR. BEDİA KERVANCIOĞLU

Her Köy Enstitüsünde bir doktor, hemşire ve revirin olduğunu belirten Uysal,

"Aksu Köy Enstitüsünün ilk doktorunun, hatta tüm Köy Enstitülerindeki ilk kadın doktorunun Dr. Bedia Kervancıoğlu, hemşirenin de Ayşe Titiz olmuştur." ifadelerine yer verdi.

Konuklar arasında Dr. Bedia Kervancıoğlu’nun kızı Ayşe Feyizoğlu da vardı. O da konuşmasında annesi ile ilgili anılarından bahsederek Aksu Köy Enstitüsünde geçen günlerini anlattı. Babası Köy Enstitüsü mezunu bir sağlık memuru olan Nadire Sönmez, babasının yolu izi olmayan köylerde hastalıktan, aşıya, koruyucu hekimlikten köylünün her türlü hijyen şartlarına kadar verdiği sağlık mücadelesinden, övgüyle söz etti.

Öte yandan Prof. Dr. Hilmi Uysal ve Prof. Dr. Mualla Aksu ile beraber okurlara kitaplarını imzaladı.

Muhabir: YEŞİM ERTAN