Füreya Koral Kimdir? Şakir Paşa Ailesinin Seramik Sanatçısı!

Seramik sanatının ustalarından Füreya Koral kimdir? Füreya Koral hakkında tüm merak edilenleri yanıtladık!

20.12.2024 - 11:05 Yayınlanma

8 Dk Okunma Süresi

Füreya Koral Türkiye’nin en büyük sanatçılarından birisidir. Füreya Koral Türkiye’de çağdaş seramiğin öncülerinden birisi olarak kabul edilmektedir. Yaşamı boyunca birçok esere imza atan Füreya Koral hayatı ve kariyeriyle de oldukça dikkat çekmektedir. Füreya Koral kimdir sorusu etrafında tüm merak edilenleri yanıtlıyoruz…

Füreya Koral Kimdir?

Füreya Koral, 2 Haziran 1910 tarihinde İstanbul Büyükada’da dünyaya gelmiştir. Babası Osmanlı askeri Mehmet Emin Koral, annesi ise ünlü Şakir Paşa’nın kızı Hakkiye Hanım’dır.

Sanatçılarla dolu Şakir Paşa ailesinin bir ferdi olarak kültürel bir ortamda büyüyüp iyi bir eğitim almıştır. Ressam Fahrünnisa Zeyd ve gravür sanatçısı Aliye Berger Füreya Koral’ın teyzeleridir. Meşhur “Halikarnas Balıkçısı” olarak tanınan Cevat Şakir Kabaağaçlı ise dayısıdır.

Füreya Koral eğitimine İstanbul’da Notre Dame de Sion Fransız Kız Lisesi’nde başlamıştır. Daha sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’ne bir süre devam etmiştir.

Fureya Koral Kimdir 4

Gençlik yıllarında müziğe de ilgi duyan Koral, ünlü Macar keman virtüözü Charles Berger’den özel dersler almıştır. Charles Berger de ileride Füreya Koral’ın teyzesi Aliye Berger ile evlenmiştir.

Füreya Koral, ilk evliliğini Bursalı bir çiftlik sahibiyle yaparak Bursa’ya taşınmıştır. Fakat bu evlilik yalnızca iki yıl sürmüştür.

İkinci evliliğini ise milletvekili Kılıç Ali ile gerçekleştirip Ankara’ya yerleşmiştir. Bu dönemde Türkiye’nin önde gelen siyasetçileri, sanatçıları ve edebiyatçılarıyla tanışma fırsatı bulmuştur.

Füreya Koral 1938 yılına kadar eşiyle birlikte Mustafa Kemal Atatürk’ün çevresinde yer almıştır. Atatürk’ün vefatından sonra, 1939 yılında çift İstanbul’a taşınmıştır. Koral 1940-1944 yılları arasında müzik eleştirileri yazmıştır. Aynı zamanda çeviriler yaparak edebiyatla ilgilenmiştir.

Füreya Koral’a1945 yılında verem teşhisi konulmuştur. Koral tedavi amacıyla 1947’de İsviçre’nin Leysen kentindeki bir sanatoryuma gitmiştir.

Tedavi sürecinde, Londra’da yaşayan teyzesi Fahrünnisa Zeyd, onun zamanını verimli geçirebilmesi için çeşitli sanat malzemeleri göndermiştir. Bu malzemelerin arasında seramik yapımına dair araç gereçler de bulununca Füreya Koral seramikle ilk kez ciddi anlamda ilgilenmeye başlamıştır.

Fureya Koral Kimdir 3

Füreya Koral’ın Seramik Sanatı Eğitimi

Füreya Koral seramik çalışmalarını geliştirmek için Paris’e giderek, ünlü Fransız seramik sanatçısı Georges Serré’nin rehberliğinde özel bir atölyede eğitim almıştır.

Koral 1951 yılında Paris’te M.A.I Sanat Galerisi’nde düzenlediği seramik ve taş baskı sergisi, onun ilk büyük sergisi olmuştur. Aynı yıl Türkiye’ye dönen sanatçı, eserlerini İstanbul’daki Maya Sanat Galerisi’nde sergilemiştir.

Füreya Koral seramik çalışmalarına Türkiye’de devam edebilmek amacıyla Paris’te özel olarak yaptırdığı seramik fırınını İstanbul’a getirtmiştir.

Ancak hastalığının tekrar nüksetmesi nedeniyle çalışmalarını durdurmak zorunda kalan Füreya Koral yeniden Paris’e giderek o dönemde oldukça riskli bir ameliyat geçirmiştir. Tedavi sonrasında sağlığına kavuşarak Türkiye’ye geri dönmüştür.

Füreya Koral’ın hastalık sürecinde eşi Kılıç Ali’nin seramik çalışmalarını bırakmasını istemesi, aralarındaki gerilimi arttırmıştır.

Sanatına devam etmekte kararlı olan Füreya Koral, bu baskı nedeniyle 19 yıllık evliliğini sonlandırarak boşanmıştır. Bundan sonra kendini tamamen seramik sanatına adamıştır.

Füreya Koral 25 Ağustos 1997 tarihinde, 87 yaşında İstanbul’da hayata veda etmiştir.

Fureya Koral Kimdir 5

Füreya Koral Kariyeri

Füreya Koral, profesyonel sanat hayatına seramik çalışmalarını Göksu’daki geleneksel fırınlarda ve Eczacıbaşı fabrikasında pişirerek başlamıştır.

Koral 1954 yılında Şakir Paşa Apartmanı’nda kendi atölyesini kurmuştur ve burada 20 yıl boyunca çalışmalarını sürdürmüştür.

Bu atölye, Ayda Arel, Alev Ebuzziya, Leyla Sayar, Bingül Başarır, Candeğer Furtun, Binay Kaya, İlgi Adalan, Jale Yılmabaşar ve Mehmet Tüzüm Kızılcan gibi pek çok genç seramik sanatçısının bir araya geldiği önemli bir merkez haline gelmiştir.

Füreya Koral 1957 yılında Rockefeller bursuyla Amerika’ya davet edilmiştir. Ardından Meksika’ya giderek Aztek ve Maya kültürlerini incelemiştir. Meksika’daki yaygın duvar resmi geleneği, sanatına ilham vermiştir.

Füreya Koral sanat kariyeri boyunca birçok uluslararası ödül kazanmıştır. Koral 1955 yılında Cannes Milletlerarası Sergisi’nde Gümüş Madalya, 1962’de Prag Milletlerarası Sergisi’nde Altın Madalya almıştır. 1967’de İstanbul’da Gümüş Madalya kazanmıştır.

Füreya Koral Washington’daki Smithsonian Enstitüsü’nde ödüllendirildi ve Fransa’daki Vallauris Bienali’nde onur diplomasına layık görülmüştür. Ayrıca, 1981 yılında Kültür Bakanlığı Özel Ödülü’nü, 1986’da ise Sedat Simavi Vakfı Plastik Sanatlar Ödülü’nü kazanmıştır.

Füreya Koral zamanla yapıtlarında tekrara düştüğünü fark etmiştir. Ardından en tanınmış eserlerinden biri olan “Evler” serisi ile Sedat Simavi Vakfı ödülünü kazandıktan sonra seramiği bıraktığını açıklamıştır. Ancak dış dünyayı gözlemlediği nadir anlarda karşılaştığı görüntülerden etkilenmeye devam etmiştir.

Füreya Koral1990 yılında, insanların amaçsız ve boş bakışlarla hareket ettiğini gözlemlemesi üzerine “Yürüyen İnsanlar” adını verdiği pişmiş toprak heykelciklerden oluşan bir seri yaratmıştır.

Füreya Koral’ın bu serisi, 1992 yılında Maçka Sanat Galerisi’nde düzenlenen “40. Sanat Yılında Füreya Koral’a Saygı” sergisinde 40 sanatçının panolarıyla birlikte sergilenmiştir.

Füreya Koral hakkında Ahmet Hamdi Tanpınar 1958 yılında onun için şunları yazmıştır:

“Daha ilk tecrübelerinden itibaren seramiği başka iklimlere taşımaya çalıştı. Bu sayede seramik eserlere ilk işaretimizde piştikleri ateşin karşısında hizmetimize koşan uysal cariyeler olmaktan kurtuldu. Bu ateş kızları şimdi büyük resmin ve heykelin gururuyla bize geliyorlar. Tabak gibi, fincan gibi hususi bir iş görenler bile bizimle bir sevgili nazıyla, edasıyla konuşuyorlar.”

Ayşe Kulin de Füreya Koral’ın hayatını anlatan "Füreya" adlı bir biyografik roman yazmıştır.

Fureya Koral Kimdir 1

Füreya Koral Ailesi

Füreya Koral, Türkiye’nin sanat ve kültür tarihinde önemli bir yere sahip olan Şakir Paşa ailesi mensubudur. Bu aile, birçok sanatçı, yazar ve entelektüel yetiştirmiştir. Füreya Koral’ın hayatında bu ailenin etkisi büyük olmuştur.

Babası Osmanlı askeri Mehmet Emin Koral’dır. Annesi Hakkiye Hanım ise Osmanlı döneminin önemli bir diplomatı olan Şakir Paşa’nın kızıdır.

Şakir Paşa aynı zamanda sanat ve kültüre değer veren bir figürdü. Füreya, bu kültürel mirasın etkisiyle büyümüştür.

Füreya Koral’ın akrabalarının da bir kısmı kendisi gibi sanatçıdır. Teyzeleri Fahrünnisa Zeyd modern Türk resim sanatının öncülerinden biridir ve Füreya’nın sanata yönelmesinde büyük etkisi olmuştur.

Aliye Berger Gravür sanatının Türkiye’deki öncülerindendir ve Füreya ile yakın bir ilişki içinde olmuştur.Dayısı Cevat Şakir Kabaağaçlı “Halikarnas Balıkçısı” olarak bilinen ünlü bir yazar ve edebiyatçıdır.

Füreya Koral’ın evlilikleri de merak edilen konulardan birisidir. Füreya Koral, hayatı boyunca iki kez evlenmiştir.

İlk evliliğini Bursalı bir çiftlik sahibiyle yapmıştır. Bu evlilik kısa sürmüştür. İkinci evliliği ise dönemin ünlü siyasetçilerinden Kılıç Ali ile olmuştur. Bu evlilik 19 yıl sürmüş, ancak eşinin sanatı bırakmasını istemesi üzerine boşanma ile sonlanmıştır.

Füreya Koral’ın bilinen bir çocuğu yoktur. Ancak, ailesinden gelen kültürel miras ve kendi sanatıyla pek çok insana rehberlik etmiş, özellikle genç seramik sanatçılarına ilham kaynağı olmuştur.

Füreya Koral’ın bilinen manevi bir çocuğu da bulunmaktadır. Öz yeğeni olan Sara Koral Aykar’ı kendi kızı gibi görmüştür.

Füreya’nın kız kardeşi Zehra’nın kızı olan Sara Koral Aykar, sanatla ilgilenen bir başka aile üyesidir. Sara, Füreya’nın hayatını ve eserlerini belgeleyerek onun sanat mirasını yaşatmada önemli bir rol oynamıştır. Füreya Koral, ailesinden aldığı bu sanatsal mirası, modern Türk seramik sanatına öncülük ederek çok daha ileriye taşımıştır.