Antalya Muratpaşa ilçesinde, Attaleia Antik Kenti’nin Doğu Nekropol Alanı üzerine kurulan Antalya Nekropol Müzesi, 2 bin 300 yıllık geçmişiyle Türkiye’de bir ilk olmasına rağmen bakımsızlıkla gündeme geldi. 2023 yılında ziyaretçiye açılan müzede cam yürüyüş yollarının kırık olması, çevredeki yoğun kirlilik ve tanıtım eksikliği, ziyaretçilerin dikkatinden kaçmadı. Bir zamanlar tarihe yolculuk vadedilen mekan, bugün ilgisizlik nedeniyle ziyaretçilerine hayal kırıklığı yaşatıyor.
KAZILARDAN MÜZEYE UZANAN YOLCULUK
Muratpaşa ilçesi Çaybaşı Mahallesi’nde bulunan alanda 2008 yılında iş merkezi ve otopark inşaatı için başlatılan hafriyat çalışmaları sırasında Helenistik Döneme ait mezar kalıntılarına rastlandı. Bunun üzerine Antalya Müze Müdürlüğü başkanlığında 2008-2011 yılları arasında kurtarma kazıları gerçekleştirildi.
Kazılarda Helenistik Dönem’den Genç Roma Dönemi’ne uzanan süreçte kullanılan 866 mezar, 2 bine yakın iskelet ve bin 18 adet envanterlik eser gün yüzüne çıkarıldı. Yapılan değerlendirmelerde Attaleia Nekropol’nün Milattan Önce (M.Ö) 3’üncü yüzyıl Milattan Sonra (M.S) 5’inci yüzyıla kadar yaklaşık 800 yıl boyunca kesintisiz kullanıldığını ortaya çıktı. Alanda 2011 yılında 1.derece arkeolojik sit alanı olarak tescil edilirken, Nekropol Müzesi 2023 yılında Antalya Büyükşehir Belediyesi’nden Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devredildi. Akdeniz Üniversitesi arkeologları ve Antalya Müze Müdürlüğü uzmanlarının çalışmalarıyla şekillenen müze, özgün mimarisi ve cam yürüyüş yollarıyla ziyaretçilerin antik mezarları yakından görmesine imkan tanıyor.
BAKIMSIZLIK VE İLGİSİZLİK TEPKİ ÇEKİYOR
Tarihi önemi büyük olan Nekropol Müzesi’nde bugün, ciddi bir bakımsızlık göze çarpıyor. Cam yürüyüş yollarının bazı bölümleri kırılmış durumda. Ziyaretçiler, camların onarılmaması nedeniyle hem güvenlik riskiyle karşı karşıya kalıyor hem de tarihi dokuya zarar verilmesinden endişe duyuyor. Yollarda ve tarihi eserlerin üzerinde biriken kuş pislikler, izmaritler ve su şişeleri de hijyen sorunlarını gözler önüne seriyor. Müze alanının tavanında yer alan filelerde biriken ölü kuşlar ise görüntü kirliliğinin en çarpıcı örneğini oluşturuyor. Uzun süredir temizlik ve bakım yapılmadığı anlaşılan müzede, tarihi alan adete kendi haline bırakılmış durumda.
BİLGİLENDİRME EKSİK, TANITIM YETERSİZ
Müzede sadece birkaç mezar hakkında sınırlı bilgi verilirken, alanın gelen tarihçesini anlatan kapsamlı afiş ve panoların eksikliği dikkat çekiyor. 2 bin 300 yıllık geçmişi olan bu alanın derinliğini yansıtacak kapsamlı bir tanıtım yapılmaması, ziyaretçilerin tarihi değerleri yeterince anlayamadan alanı terk etmesine neden oluyor.
TARİHİ DEĞER KORUMA BEKLİYOR
Antalya Nekropol Müzesi, Attaleia Antik Kenti’nin önemli bir parçası olmasına ve benzersiz kültürel miras unsurlarını barındırmasına rağmen hak ettiği ilgili göremiyor.
Antik dönemden kalan lahitler, mezar steller, sunaklar, cam kaplar, takılar ve sikkeler gibi eserlerin sergilendiği müze, şu an bakımsız haliyle dikkat çekiyor. Tarihi değerlerin korunması ve müzenin hak ettiği değeri görebilmesi için yetkililerin acil müdahalesi bekleniyor.
YETKİLİLERE ÇAĞRI
Vatandaşlar tarafından, Antalya’nın kültürel hafızasına ışık tutan Nekropol Müzesi’nin korunması için hem fiziki iyileşme çalışmaları hem de tanıtım faaliyetlerinin arttırılması gerektiği ifade ediliyor. Vatandaşlar, alanın düzenli temizlenmesi, yürüyüş yollarının onarılması, tanıtım materyallerinin çoğaltılması ve ziyaretçilere daha güvenli, bilgilendirici bir ortam sunulması için adım atılması çağrısında bulunuluyor.
