Ağustos ayı ile birlikte de milyonlarca kamu çalışanının 2024 ve 2025 yılları için sosyal ve mali haklarını belirleyecek toplu sözleşme görüşmeleri başlamış olacak.
2. TORBA YASADA OLACAK
Toplu Sözleşme Görüşmeleri sonrası Meclis'in açılmasıyla birlikte 2. önemli torba yasa gündeme gelecek. 1. torba yasa ile emekli ve memur maaşları düzenlemesi yapıldı. 2. torba yasanın içinde Aile ve Gençlik Bankasının kurulması ve emeklilik için iki büyük reformun olması bekleniyor.
Emeklilik reformu kapsamında atılacak ilk adımlardan biri Bağ- Kur'lular için olacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, küçük esnaf ve çiftçiler dahil 1 milyon Bağ-Kur'lunun prim gün şartını 9000'den 7200'e çekecek çalışmayı tamamlayacak.
Burada ilk olarak düzenlemenin kapsamı belirlenecek. Öncelikle küçük esnaf tespiti yapılacak. Bu kapsamda iş yerinde çalışan işçi sayısı ile basit usulde vergilendirme ve vergiden muaf esnaf olma gibi çeşitli alternatifler üzerinde değerlendirmeler sürüyor.
Ayrıca tarih kriteri de belirlenecek. Yapılacak düzenlemenin tüm süreleri kapsayıp kapsamayacağı belirlenecek. Geçtiğimiz Mart ayında yürürlüğe giren EYT yasası ile 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olanlarda yaş şartı kaldırıldı.
EYT'lilerden Bağ-Kur'lu kadınlar 20 yılı (7200 gün), erkekler ise 25 tam yılı (9000 gün) tamamladığında emekli olabiliyor.
Eğer yeni düzenleme tüm süreleri kapsarsa, Bağ-Kur reformu kapsamına giren EYT'li erkek sigortalıların da yaşlılık aylığına hak kazanma koşulu 7200 güne inecek.
Böylece kadın ve erkek sigortalılar eşitlenecek. 9000 günü tamamlayamayan EYT'li erkek esnafa erken emeklilik yolu açılacak. 7200 gün tamamlanır tamamlanmaz emekli olunabilecek. Ancak burada reformdan yararlanacak olanların kapsamının da bütün Bağ-Kurluları etkileyip etkilemeyeceği de önem kazanacak.
SOSYAL GÜVENCE
Emeklilik sisteminde gerçekleşecek ikinci reform ise ev kadınları ve anneler için olacak.
Ev kadınlarının isteğe bağlı sigorta primlerinin 3'te 1'ini devletin karşılayacağı modelin de Ekim'de Meclis'e sunulacak torba tasarı ile hayata geçirilmesi bekleniyor.
Burada öncelikle Aile ve Gençlik Bankası'nın kurulması gerekiyor. Çünkü yapılacak desteklerin kaynağı bu banka olacak. Bu bankanın gelirleri de petrol ve doğalgaz rezervlerimizden gelecek.
Yapılacak düzenleme ile isteğe bağlı sigorta için SGK'ya başvuran kadınlara prim desteği verilecek.
İsteğe bağlı sigorta ile emeklilik için her ay en az brüt asgari ücretin yüzde 32'si oranında prim yatırılırken, yürürlükteki asgari ücrete göre aylık 4 bin 292 lira 52 kuruş olan bu ödemenin bin 430 lira 84 kuruşunu devlet yatıracak.
Ev kadınları aylık 4 bin 292 lira 52 kuruş yerine 2 bin 861 lira 68 kuruş prim ödeyerek emekli olabilecek. Mevcut tutar üzerinden devlet ev kadınlarına yıllık 17 bin 170 lira destek sağlamış olacak. Üstelik asgari ücret arttıkça prim desteği de yükselecek.
YIPRANMA PAYI
Emeklilik reformu kapsamında bir düzenleme de 'yaş' için olacak. Emeklilik yaşının özellikle kadınlarda çocuk sayısına göre esnetilmesi planlanıyor.
eçim beyannamesinde yer alan bu düzenlemenin detayları merak edilirken, Meclis'e Ekim ayında sunulacak torba tasarıda yer alıp almayacağı da heyecanla bekleniyor. Burada, ağır işlerde uygulanan yıpranma payı sistemine benzer bir model konuşuluyor.
Bu modelin hayata geçirilmesiyle, çocuk sayısına göre emeklilik yaşı esnetilebilecek. Annelere çocuk sayısına göre prim eklenip, yaş şartından da indirim yapılabilecek.
Yine annelerin uzaktan ve esnek çalışma modelleriyle bakıcı desteği gibi yenilikler de önümüzdeki dönemde gündeme gelecek.
