Türküler, halkın sevinç ve acılarını, yaşanmış hikayelerini en yalın fakat, en derin haliyle anlatan ezgilerdir. Yüzyıllardır dilden dile nakledilen bu ezgiler, bazen gurbette olan birinin içli sitemini, bazen bir aşığın yüreğindeki yangınını, bazen de bir annenin gözyaşlarını mısralarına taşır. Bu içerikte en dokunaklı türkü sözlerini hikayeleriyle birlikte paylaşıyoruz…
Dokunaklı Türkü Sözleri
Dokunaklı türkü sözleri, insanların en derin duygularına hitap eden, hafızalara kazınan ve yürek burkan ifadelerden oluşur.
Hasret, aşk, ayrılık, ölüm, özlem gibi evrensel duyguları işleyen bu sözler, her mısrasında ayrı bir samimiyet ve yaşanmışlık barındırıyor.
Dokunaklı türkü sözlerini aşağıdaki türküleri örnek alarak inceliyoruz:
- Gönül Gurbet Ele Gitme
- Odam Kireçtir Benim
- Allı Turnam
- Seyyah Olup Şu Alemi Gezerim
- Güzel Ne Güzel Olmuşsun
- Hekimoğlu
- Zahide
- Sabahın Seherinde Ötüyor Kuşlar
- Yemen Türküsü
- Sarı Gelin (Erzurum Çarşı Pazar)
1- Gönül Gurbet Ele Varma
Gaziantep yöresine ait olan ‘Gönül Gurbet Ele Varma’ türküsü, aşk ve sevda konularını Hüseyni makamında mısralarında barındırıyor.
Muzaffer Sarısözen tarafından derlenerek repertuara eklenen bu türkünün kaynağının kim olduğu bilinmiyor.
Dokunaklı türkü sözleri listesinde Gönül Gurbet Ele Varma türküsünün sözleri şu şekildedir:
Gönül gurbet ele gitme
Ya gelinir ya gelinmez
Her güzele gönül verme
Ya sevilir ya sevilmez
Gel güllüm gel, gel tellim gel,
Gel nazlım gel.
Geley geley hey
Has bahçenin gül ağacı
Kimi tatlı kimi acı
Benim derdimin ilacı
Ya bulunur ya bulunmaz
Gel güllüm gel, gel tellim gel,
Gel nazlım gel.
Geley geley hey
Deryalarda yüzer bahri
Doldur ver içeyim zehri
Zalım gurbet elin kahrı
Ya çekilir ya çekilmez
Gel güllüm gel, gel tellim gel,
Gel nazlım gel.
Geley geley hey
Karacaoğlan çıksa yola
Hızır yardım etse kula
Yar denilen demir kale
Ya alınır ya alınmaz
Gel güllüm gel, gel tellim gel,
Gel nazlım gel.
Geley geley hey
2- Odam Kireçtir Benim
Dokunaklı türkü sözleri arasında ‘Odam Kireçtir Benim’, Eskişehir’in Seyitgazi yöresine aittir. Aşk ve sevda konularının işlendiği bu türkü, Satı Yeşil kaynağından Muammer Uludemir tarafından derlenmiştir.
Odam Kireçtir Benim sözleri şöyle:
Odam kireçtir benim
Yüzüm güleçtir benim
Soyun da gir koynuma
Terim ilaçtır benim
Odam kireç tutmuyor
Kumunu katmayınca
Sevdan baştan çıkmıyor
Sarılıp yatmayınca
Baba ben dervişmiyem
Kürkümü giymişmiyem
Ben sevdim eller aldı
Niye ben ölmüşmüyem
Odanı kireç eyle
Yüzünü güleç eyle
Soyun da gir koynuma
Terimi ilaç eyle
3- Allı Turnam
Kırıkkale yöresine ait olan Allı Turnam türküsü, Hacı Taşan tarafından seslendirildi. Muzaffer Sarısözen tarafından derlenen türkü, Hüseyni makamında aşk ve sevda konularını ele alıyor.
Dokunaklı türkü sözleri listesinde Allı Turnam türküsünün sözleri şöyledir:
Allı turnam bizim ele varırsan
Şeker söyle, kaymak söyle, bal söyle
Gülüm gülüm, kırıldı kolum, tutmuyor elim, turnalar hey
Ah gülüm gülüm, yar gülüm gülüm,
Kız gülüm gülüm turnalar hey
Eğer bizi sual eden olursa
Boynu bükük, benzi soluk yar söyle
Gülüm gülüm, kırıldı kolum, tutmuyor elim, turnalar hey
Ah gülüm gülüm, yar gülüm gülüm,
Kız gülüm gülüm turnalar hey
Allı turnam ne gezersin havada
Arabam kırıldı kaldım burada
Gülüm gülüm, kırıldı kolum, tutmuyor elim, turnalar hey
Ah gülüm gülüm, yar gülüm gülüm,
Kız gülüm gülüm turnalar hey
Ne onmamış bir kulmuşum dünyada
Akşam oldu allı turnam dön geri
Gülüm gülüm, kırıldı kolum, tutmuyor elim, turnalar hey
Ah gülüm gülüm, yar gülüm gülüm,
Kız gülüm gülüm turnalar hey
4- Seyyah Olup Şu Alemi Gezerim
Erzincan yöresinden Kul Himmet’e ait olan Seyyah Olup Şu Alemi Gezerim türküsü, en ünlü deyişlerimizden birisidir. Muzaffer Sarısözen tarafından derlenen türkü, bugüne kadar pek çok Türk halk müziği sanatçısı tarafından seslendirilmiştir.
Dokunaklı türkü sözleri listesinde Seyyah Olup Şu Alemi Gezerim türküsünün sözleri şöyle:
Seyyah oldum şu alemi gezerim,
Bir dost bulamadım gün akşam oldu.
Kendi efkarımca okur yazarım,
Bir dost bulamadım, gün akşam oldu.
İki elim gitmez oldu yüzümden
Ah ettikçe yaşlar gelir gözümden,
Kusurumu gördüm kendi özümden.
Bir dost bulamadım gün akşam oldu.
Bozuk şu dünyanın temeli bozuk.
Tükendi daneler kalmadı azık,
Yazıktır şu geçen ömre yazık.
Bir dost bulamadım gün akşam oldu.
Kul Himmet üstadım ummana dalam,
Gidenler gelmedi bir haber alam,
Abdal oldum şal giyindim bir zaman,
Bir dost bulamadım gün akşam oldu.
5- Güzel Ne Güzel Olmuşsun
Aşık Yanık Mehmet’e ait olan Kahramanmaraş türküsü ‘Güzel Ne Güzel Olmuşsun’, Gülizar makamında aşk ve sevda konularını ele alıyor. Muzaffer Sarısözen tarafından derlenen eser, dokunaklı türkü sözleri arasında yer alıyor.
Güzel Ne Güzel Olmuşsun türkü sözleri şöyle:
Güzel ne güzel olmuşsun
Görülmeyi görülmeyi
Siyah zülfün halkalanmış... aman aman
Örülmeyi örülmeyi
Mendili yuğdum arıttım
Gülün dalında kuruttum
Adın ne idi unuttum... aman aman
Sorulmayı sorulmayı
Çağır Karacaoğlan çağır
Taş düştüğü yerde ağır
Yiğit sevdiğinden soğur... aman aman
Sarılmayı sarılmayı
6- Hekimoğlu
Ordu’nun Fatsa yöresine ait olan Hekimoğlu türküsü, kaynak Kadir İnanır’dan alınarak Ümit Tokcan tarafından derlenmiştir. Çargah makamında bir ağıt olan Hekimoğlu hikayesiyle de dinleyicilerin dikkatini çekiyor.
Dokunaklı türkü sözleri listesinde Hekimoğlu türküsünün sözleri şöyledir:
Hekimoğlu derler benim aslıma
Aynalı martin yaptırdım da narinim kendi neslime
Evlerinin önü arpa sergisi
Hekimoğlu İbrahim de narinim ayva sarısı
Hekimoğlu İbrahim taştan bakıyor
Elindeki martini de narinim canlar yakıyor
Konaklar yaptırdım hurma dalından
İçin döşedemedim de narinim acem şalından
Konaklar yaptırdım mermer direkli
Hekimoğlu dediğin de narinim aslan yürekli
Konaklar yaptırdım döşedemedim
Ünye, Fatsa bir oldu da narinim başedemedim
Hekimoğlu derler bir ufak uşak
Bir omuzdan bir omuza da narinim on arma fişek
Bugün günlerden pazardır pazar
Çitlice muhtarı da narinim puşluklar düzer
Ünye, Fatsa arası ordu da kuruldu
Hekimoğlu İbrahim de narinim o da vuruldu
7- Zahide
Dokunaklı türkü sözlerine sahip olan Zahide, Kırşehir yöresine aittir ve Neşet Ertaş’a aittir. Banttan derlenen türkü, Ahmet Turan Şan tarafından notaya alınmıştır. Hicaz ve Uşşak makamında seslendirilen türkü, zamanla sadece Hicaz makamında seslendirilmeye başlamıştır.
Zahide türküsünün sözleri şöyle:
Zahide Kurbanım N'olacak Halim
Gene Bir Laf Duydum Kırıldı Belim
Gelenden Gidenden Haber Sorayım
Zahidem Bu Hafta Oluyor Gelin
Hezeli Dedeli Gönül Hezeli
Çiçekdağı Da Döktü M'ola Gazeli
Dolaştım Alemi Gurbet Gezeli
Bulamadım Zahidem'den Güzeli
Gurbet Ellerinde Esirim Esir
Zahide Gurbanım Hep Bende Kusur
Eğer Anan Seni Bana Verirse
Nemize Yetmiyo El Kadar Hasır
8- Sabahın Seherinde Ötüyor Kuşlar
Tokat yöresine ait olan ‘Sabahın Seherinde Ötüyor Kuşlar’ türküsünün kaynağı bilinmemekle birlikte, Mehmet Erenler tarafından derlenmiştir. Aşk ve sevda konularını ele alan türkü, eviç makamında seslendirilmektedir.
Dokunaklı türkü sözleri listesinde ‘Sabahın Seherinde Ötüyor Kuşlar’ türküsünün sözleri şu şekildedir:
Sabahın seherinde ötüyor kuşlar
Sabahın seherinde ötüyor kuşlar
Balınan yoğrulmuş, o sırma saçlar
Balınan yoğrulmuş, o sırma saçlar
Kudretten çekilmiş karadır kaşlar
Kudretten çekilmiş karadır kaşlar
İşte şu gönlümün sultanı geldi
Bakın şu gönlümün cananı geldi
Seher vakti keklik çıkar kabana
Seher vakti keklik çıkar kabana
Sallandıkça püskül değer tabana
Sallandıkça püskül değer tabana
Korkarım sevdiğim vara yabana
Korkarım sevdiğim vara yabana
İşte şu gönlümün sultanı geldi
Bakın şu gönlümün cananı geldi
9- Yemen Türküsü
Dokunaklı türkü sözlerine sahip olan Yemen türküsü, Hüseyni makamında seslendirilen bir ağıttır. Muş yöresine ait olan bu türkü, Muzaffer Sarısözen tarafından Duriye Keskin adlı kaynaktan derlenmiştir.
Yemen türküsü sözleri şöyledir:
Havada bulut yok, bu ne dumandır
Mahlede ölen yok, bu ne figandır
Şu Yemen elleri ne de yamandır
Ano Yemendir / Gülü çemendir
Giden gelmiyor / Acep nedendir
Burası Muş'tur / Yolu yokuştur
Giden gelmiyor / Acep ne iştir
Kışlanın önünde redif sesi var
Bakın çantasında acep nesi var
Bir çift kundurayla bir de fesi var
Ano Yemendir / Gülü çemendir
Giden gelmiyor / Acep nedendir
Burası Muş'tur / Yolu yokuştur
Giden gelmiyor / Acep ne iştir
Mızıka çalınır düğün mü sandın
Al yeşil bayrağı gelin mi sandın
Yemen'e gideni gelir mi sandın
Dön gel ağam dön gel dayanamiram
Uyku gaflet basmış uyanamiram
Ağam öldüğüne inanamiram
10- Sarı Gelin (Erzurum Çarşı Pazar)
Erzurum Çarşı Pazar adıyla bilinen Sarı Gelin türküsü, Erzurum yöresine aittir. Muzaffer Sarısözen tarafından Faruk Kaleli kaynağından derlenen türkü, Hüseyni makamında bir ağıttır.
Dokunaklı türkü sözleri listesinde Sarı Gelin türküsünün sözleri şöyledir:
Erzurum çarşı pazar, leylim aman aman
Leylim aman aman, leylim aman aman suna yarim
İçinde bir kız gezer oy nenen ölsün, sarı gelin aman
Sarı gelin aman, sarı gelin aman suna yarim
Elinde divit kalem, leylim aman aman
Leylim aman aman, leylim aman aman suna yarim
Katlime ferman yazar ay nenen ölsün, sarı gelin aman
Sarı gelin aman, sarı gelin aman suna yarim
Seni vermem ellere, leylim aman aman
Leylim aman aman, leylim aman aman suna yarim
Niceki bu canımsa ay nenen ölsün, sarı gelin aman
Sarı gelin aman, sarı gelin aman suna yarim
Dokunaklı türkü sözleriyle alakalı sorularınızı yorumlar bölümünden belirtebilir, ayrıca düşüncelerinizi paylaşabilirsiniz.
