İYİ Parti Antalya Milletvekili Aykut Kaya, TBMM Başkanlığı’na sunduğu soru önergesiyle yüzde 50’lere varan vize retlerini, verdiği kanun teklifi ile Pasaport Kanunu’nda yapılmasını istediği değişiklikleri Meclis gündemine taşıdı. Vize retleriyle ilgili Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’a sorular yönelten Aykut Kaya, verdiği kanun teklifi ile şirket yetkililerine hususi damgalı pasaport verilmesi konusunu görüşmeye açtı.
KRİZ POTANSİYELİNE SAHİP
İYİ Parti Antalya Milletvekili Aykut Kaya, yurtdışına çıkacak Türk vatandaşlarına uygulanan vize retlerini TBMM Başkanlığı’na sunduğu bir soru önergesiyle Meclis gündemine taşıdı. 2022 yılında başlayan ve bu yıl hızla artış gösteren vize retlerinin ciddi bir kriz potansiyeline sahip olduğunu vurgulayan Aykut Kaya, “ Avrupa ülkelerine vize için yüksek maliyetlere katlanarak başvuran Türk vatandaşları, önde gelen Avrupa ülkelerinin konsolosluklarında hiç olmadığı kadar çok ret yanıtı almaya başlamışlardır. Üzerimize düşen yükümlülükleri yerine getirmemize rağmen ülkemize verilen vize serbestisi sözü Avrupa Birliği tarafından tutulmamıştır” ifadelerini kullandı.
İKİ KİŞİDEN BİRİ REDDEDİLİYOR
2022 yılında Türkiye’den 778 bin 409 Schengen vize başvurusu yapıldığını, bu başvuruların yüzde 15.5’inin reddedildiğini, 2023 yılında ret oranının yüzde 50’ye yükseldiğini, her iki başvurudan birinin reddedildiğini belirten Aykut Kaya,
“Estonya, Türkiye’den gelen başvuruların yüzde 52,1’ini, Finlandiya yüzde 40,6’sını reddederek en çok ret veren ülkelerde ilk sırada yer almaktadır. Schengen vize başvuruların yüzde 75’i Almanya, Yunanistan, Fransa ve İtalya gibi dört ülkeye yapılmıştır. Almanya, 223.699 başvurudan 48.000’ini reddederken, Yunanistan 164.829 başvurudan 15.913’ünü, Fransa 115.114 başvurudan 15.425’ini ve İtalya 87.648 başvurudan 6.259’unu reddetmiştir. Bu durum, sanatçılar, iş adamları, turistler, öğrenciler, akademisyenler ile sağlık ve eğitim amaçlı seyahat etmek isteyenler gibi toplumun birçok kesimini mağdur etmektedir. Gerekçesiz vize reddi sebebiyle, iş adamları iş gezileri, toplantı ve fuarlara; öğrenciler Erasmus ve lisans sonrası eğitim programlarına katılamadıkları için programlarını iptal etmek zorunda kalmaktadırlar. Tur şirketleri ise birçok Avrupa turunu iptal etme veya büyük zararlar yaşama riskiyle karşı karşıyadır” diye konuştu.
SORUNLAR ÜÇ AŞAMALI
Vize başvurusunun alınması sürecinde üç aşamalı sorun yaşandığını belirten Aykut Kaya şöyle devam etti:
“Öncelikle vize başvurusu için elçilikler ve aracı kurumlar, 7-8 hafta hatta bazen 12 hafta sonrasına randevu vermektedir. İkinci olarak başvuranlardan onlarca evraktan oluşan, pek çok kurumdan alınması gereken çok kapsamlı bir klasör hazırlanması istenmektedir. Ayrıca 2023 Temmuz ayında yüzde 50 oranında zamlanan Schengen başvuru ücretlerine göre yetişkinler için daha önce 80 Euro olan vize ücreti 120 Euro, 6-12 yaş arasındaki çocuklar için ise 40 Euro olan Schengen vize ücreti 60 Euro olarak artırılmıştır. Vize başvurusu için milyon Euro ödeyen vatandaşlarımızın başvuruları reddedildiğinde ödenen bu ücretler iade edilmemektedir. Böylece sadece Schengen ülkeleri sadece vize başvurusundan haksız kazanç elde etmektedir. Üçüncü olarak geçmiş yıllarda yapılan başvurularda 2-3 yıl olarak verilen vizeler, son dönemde 2-3 ay hatta bazen 7-10 günlük olarak verilmektedir.”
BAKAN FİDAN’DAN CEVAP İSTEDİ
Bu sorunların çözülmesi ve Türk vatandaşlarının tüm dünyada saygın bir konuma getirilmesinin Dışişleri Bakanlığının asli görevi olduğunu vurgulayan Aykut Kaya, TBMM Başkanlığı’na sunduğu önergesinde Dışişleri Bakanı Hakan Fidana cevaplaması için şu soruları yöneltti:
"Ülkemize verilen vize serbestisi sözünün yerine getirilmesi için Bakanlığınızın attığı adımlar nelerdir? 2023 yılının ilk altı ayında yüzde 50 olan gerekçesiz vize başvuru ret oranlarıyla ilgili Bakanlığınızın ülkeler ve elçilikler nezdinde girişimleri oldu mu? Turistler, öğrenciler, akademisyenler, sağlık ve eğitim amaçlı seyahat etmek isteyenler ve özellikle iş adamlarımızın vize reddi sebebiyle uğradıkları zararlar telafi edilemez boyuttadır. En azından vizeleri reddedilenlerin ödedikleri başvuru ücretlerinin iadesi konusunda Bakanlığınızın çalışmaları oldu mu? Bu konuda aracı kurumlar ve elçilikler ile ilgili ülkeler nezdinde ne gibi girişimlerde bulundunuz? Vatandaşlarımızdan vize başvurularında istenen evrakların azaltılması ve verilen vize sürelerinin uzatılması konusunda Bakanlığınızın yürüttüğü çalışmalar var mıdır?”
PASAPORT KANUNU’NDA DEĞİŞİKLİK İSTEDİ
İYİ Parti Antalya Milletvekili Aykut Kaya, TBMM Başkanlığı’na sunduğu kanun teklifinde Pasaport Kanunu’nda şirket temsilcilerine hususi pasaport verilmesiyle ilgili değişiklik istemini gündeme getirdi. İstihdam yaratan, ürettiği katma değer ile ülke ekonomisine ciddi katkı sağlayan orta ölçekli şirketlerin yeni pazarlar bulmak, iş bağlantıları kurmak, fuarlara ve iş gezilerine katılmak amacıyla yıl içerisinde pek çok defa yurtdışına gitmek durumunda olduğunu belirten Aykut Kaya, teklif gerekçesi konusunda şunları söyledi:
“Pasaport Kanununda 2016 yılında yapılan değişiklik ve Ticaret Bakanlığının İhracatçılara Hususi Damgalı Pasaport Verilmesine İlişkin Esaslar Hakkında Kararı uyarınca yıllık ortalama ihracat değerlerine göre yapılan sınıflandırmada; son üç yılda yıllık ortalama ihracat tutarı Cumhurbaşkanının belirleyeceği değerin üzerinde olan firma yetkililerin dört yıl süreyle hususi damgalı pasaport verilmektedir. Öte yandan yıllık ortalama ihracat değerlerine göre yapılan sınıflandırmada listeye giremeyen ancak yine de ülkemizde yıllık net satış hasılatı yüksek olan firma yetkilileri umuma mahsus pasaport (bordo) alabilmektedir. Özellikle 2023 yılından itibaren vize ret oranlarının yüzde 50’ye yükselmesi ve gerekçesiz vize reddi sebebiyle, iş adamları iş gezileri, toplantı ve fuarlara; katılamadıkları için programlarını iptal etmek zorunda kalmaktadırlar. Kanun teklifimiz ile aktif toplamı 2 milyon ABD Doları ve üzeri olmak üzere yıllık net satış hasılatı 4 milyon ABD Doları ve üzerinde olan ve sicili temiz olan firmaların yetkililerine hususi damgalı pasaport verilmesi amaçlanmaktadır.”
