Son yıllarda artan döviz kuru, vergiler ve bunlara bağlı oluşan hayat pahalığı sebebiyle telefon fiyatları, anormal rakamlara yükseldi. Çok uzak değil 2019-2020 yılları arasında en pahalı telefon 30 bin TL iken bugün en pahalı telefonun fiyatı 126 bin TL’ye ulaştı.
SATIN ALMA DÖNEMİ SONA ERDİ
Fiyatların bu kadar yükselmesi ve BDDK'nın cep telefonu satın alırken taksit sayısını düşürmesi, telefon almayı daha da zorlaştırdı. Faizlerin yüksek olmasından dolayı alışveriş kredisi de bu süreçte bir çözüm olamıyor. Bu sebepten dolayı artık son model bir telefon almak dar gelirli bir vatandaş için imkansız hale geldi. Bu yüzden artık telefon satın almak yerine kiraya verilmeye başlandı.
24 AY KİRALANABİLİYOR
Fiyatların yükselmesi, taksit sayılarının azaltılması ve yüksek faiz nedeniyle vatandaşlar telefon satın almak yerine kiralamaya yöneldi. Pek çok teknolojik ürün satan market, telefon kiralamaya başladı. Telefon almak isteyen tüketiciler, kendilerine sunulan seçeneklerden istedikleri bir telefonu seçip, kutusu hiç açılmamış 0 ürünü kiralıyor. Ardından 24 ay sürecek bir kontrat imzalanıyor. Bu süreçte oluşabilecek hasarların yüzde 70’ini kasko firması karşılarken bir de telefona kırılmaz ekran takılıyor. 12 ay geçtikten sonra tüketici isterse telefonu satın alabiliyor ya da kiralama sürecine devam ediyor. 24 ayın sonunda ise ürün, imzalan kontrattaki maddelere uygun olarak geri iade edilmesi gerekiyor.
SÜREÇ CİDDEN GÖRÜNDÜĞÜ GİBİ Mİ?
Ürün, geri iade edildikten sonra tüketici, isterse telefonu indirim ile satın alıyor veya farklı bir telefon seçip, satın almak isterse bonustan faydalanabiliyor. Veya hiçbirini seçmeyip, tekrardan başka bir telefonu kiralıyor. Bu süreç ne kadar sağlıklı? Öncelikle tüketici yaptığı kontrat nedeniyle 24 ay boyunca firmaya bağımlı kalıyor. Vatandaş 24 ayı doldurmadan kiralamadan vazgeçerse hakkında hukuki süreç başlatılıyor. Kiralama ise en az 24 ay oluyor daha altı yok. Durum böyle olunca çok sayıda vatandaş, bunun nasıl bir kiralama olduğunu merak ediyor. Bugün kiralık evlerde bile 1 yıllık kontrat yapılırken, 24 ay boyunca bir telefon için kontrat yapılması ne kadar doğru?
2 YILLIK TAAHHÜT OLMAZ
Kiralık telefonlarda 2 yıllık taahhüttün olamayacağını ve bunun tüketicinin aleyhine olduğu için geçersiz olduğunu belirten Tüketiciler Birliği Antalya Şube Başkanı Neşet Gündüz, “Tüketicilerle yapılan sözleşmelerde eğer tüketicinin aleyhine gelişen bir madde varsa bu madde o sözleşme ile geçersizdir. 2 yıllık taahhüt zaten olmaz. 22 maddeye göre bu yasak. 6502’ye göre. Çünkü en fazla 1 yıl taahhüt yapılabilir. Tüketici 1 yıllık taahhütlünü alır, 1 gün sonra da vazgeçebilir, kesinlikle cayma bedeli diye bir ceza uygulanmaz. Eğer böyle bir para talep ederlerse vatandaşlar, Tüketici Hakem Heyeti’ne ücretsiz müracaat edip, paralarını iade alabilirler. Aynı zamanda Ticaret İl Müdürlüğü’ne ya da Ticaret Bakanlığı’na şikayette bulunacaklar. Aynı şekilde adliyeye giderek, Hakem Heyeti’nde kazandıkları belgeyi icra dairesine vererek, hiçbir harç ödemeden maddi manevi tazminat davası açabilirler” dedi.
TÜKETİCİ İSTEDİĞİ ZAMAN VAZGEÇEBİLİR
Taahhüttün 1 yılı aşması halinde tüketicinin istediği zaman vazgeçebileceğini belirten Gündüz, “2 yıl garanti verebilirsiniz ama 2 yıl taahhüt veremezsiniz, yasak! Bunu 3 yıl yapan da var, 2 yıl da var ama 1 yılı aşmayacak. 1 yılı aşarsa tüketici zaten istediği zaman vazgeçebilir. Ceza ve cayma bedeli ödemek zorunda değil. Ancak tüketici 1 yıllık bir sözleşme imzalamış olabilir. Fakat burada bir şey oldu 1 hafta 2 ay sonra bir şey çıktı, tayini çıktı, bir yerlere gitti… Ne kadarlık harcama yaptıysa, harcamaların en az kısmı tüketicinin hanesine yazılıyor, lehine olan borç alınıyor” ifadelerini kullandı.
