31 Mart 2024 yerel seçimleri ile Türkiye sandık başına gidecek. Bu konuda ne çok merak edilenler arasında ise sandık kurulunun görevleri ile oy nasıl kullanılır soruları oluyor.
Seçme hakkının gerçekleşeceği süre boyunca seçim güvenliği nasıl sağlanır sorusunu cevapladık!
Sandık Kurulu Ne Yapmalı?
Sandık kurulunun seçim güvenliğini sağlamada en önemli adımlarından biri sandık sonuç tutanağının düzgün tutulması oluyor.
Öncelikle dikkat edilmesi gereken nokta boş sandık sonuç tutanağını ilk başta imzalamamaktır.
Seçim güvenliği nasıl sağlanır konusunda sandık kurulunun sandık sonuç tutanağını nasıl doldurması gerektiğini adım adım anlattık:
- Tutanağın sol üst tarafında yer alan il, ilçe adı, seçim çevre ve bölgesi hazır gelmektedir. Bu bilgiler kontrol edilmelidir.
- Bir altında yer alan kısımda ise ilçe seçim kurulundan kaç adet zarf ve pusula teslim alındığı yazılmalıdır.
- Seçmen listesinde kaç isim yer aldığını ve kaç ismin oy kullandığına dair bilgiler yazılmalıdır.
- 142 belgesiyle gelmiş (son dakika görevlendirilmesi ya da seçimden kısa bir süre önce bu sandıkta oy kullanabileceği seçim kurulu tarafından belgelenmiş) vatandaşların sayısı yazılmalıdır.
- Sandıktan kaç zarf çıktığı ve bu zarfların kaç tanesi geçerli olduğu bilgisi eklenmelidir.
- İtiraz edilmeksizin kaç oyun geçerli olduğu ve itiraz sonucu geçerli sayılan oyların sayısı yazılmalıdır.
- Sandıktan çıkan geçersiz zarf sayısı ile birlikte geçersiz olmasının nedeni açık ve net bir şekilde belirtilmelidir.
- İçinden hiç oy pusulası çıkmaya zarf sayısı yazılmalıdır.
- Adayların aldıkları oy sayısına dikkat edilmelidir. Bu oy sayısı hem rakamla hem de sayıyla yazılmalıdır.
- Tüm tutanağı kontrol ettikten sonra altına sandık kurulu üyelerinin isimleri ve imzaları eklenmelidir.
- Sandığın açıldığı saat ve dakika yazılmalıdır. Herhangi bir geç kalma durumu mevcut ise bunun sebebi de eklenmelidir.
- Oy verme saati bitiminde oy kullanmak için bekleyen kaç kişinin olduğu ve oy kullandırılan seçmen sayısının kaç olduğu yazılmalıdır.
Seçim Güvenliği Nasıl Sağlanır?
Oy verme işlemi başlamadan en az 1,5 saat önce sandık kurulunun asil ve yedek üyeleri, müşahitler, avukatlar, kat ve okul sorumluları görev yapacakları okulda toplanmalıdır.
Bu üyeler seçim güvenliğini sağlama konusunda önem arz ederler.
Seçim başlamadan önce, seçim sırasında ve sonrasında yapılması gerekenler aşağıdaki gibidir:
- Sandık kurulu tamamlanmalıdır. Eğer başkan dahil kurul 4 kişinin altında kalıyorsa, sandık başkanı bu eksikliği aynı seçim bölgesinden seçme yeterliliğine sahip okur-yazar olan herhangi bir seçmeni kurulda görevlendirmelidir.
- Sandık kurulu oluşturulduktan sonra her bir üye yemine etmelidir.
- Seçim gereçlerinin bulunduğu mühürlü ve vakumlu paketler açılmalı, sandığın boş olarak teslim alındığından emin olunmalıdır.
- Zarf ve oy pusulası sayıları tutanak defterine dikkatlice işlenir.
- İlçe seçim kurulu tarafından mühürlenmiş zarfların ön yüzüne, oy pusulalarının ise arka yüzüne sandık kurulu mührü basılır ve bu durum tutanak defterine yazılarak imzalanır.
Seçim güvenliği nasıl sağlanır konusunda değinilmesi gereken diğer soruları açıkladık...
Sandık Seçmen Listesinde O Sandığın Dışında Kimler Bulunabilir?
Seçim süresince oy verilecek bina ve sınıflarda bulunması gereken bir kurul yer almaktadır. Bu kurulun dışında kimlerin olabileceğini sıraladık.
Sandığın seçmenleri dışında seçmen listesinde bulunabilecekler şu şekildedir:
- Sandık kurulu üyeleri
- O sandık alanında görevlendirilmiş olan kolluk kuvvetleri ve bina sorumluları
- İlçe seçim kurulunca belirlenmiş olan ulaştırma görevlileri
Şikayet ve İtiraz Hakkı
Seçim güvenliği nasıl sağlanır sorusuyla birlikte en çok merak edilen de şikayet ve itiraz hakkıdır.
Seçmenler usulsüzlük yapıldığını hissettikleri her konuda şikayet hakkını kullanabilir. Şikayetleri reddedildiğinde ise itiraz haklarını kullanabilirler.
Sandık kurulunun şikayeti reddetmesi durumunda ilçe seçim kuruluna itiraz edilebilir. Bu itiraz dilekçesi de sandık kurulu tarafından tutanak defterine işlenir.
Seçmenler Nelere Dikkat Etmelidir?
Seçmenlerin öncelikle seçim saatleri içerisinde oy hakkını kullanmaları gereklidir. Seçimler doğu illerinde saat 07:00’de başlayıp 16:00’da bitmektedir. Batı illerinde ise 08:00’de başlayıp 17:00’da bitmektedir.
Oy kullanırken geçerli olan kimlik kartlarının özellikleri şu şekildedir:
- T.C. Kimlik numaralı
- Soğuk damgalı
- Fotoğraflı
Seçim güvenliği nasıl sağlanır konusunda son olarak seçmenlerin ne yapması gerektiğine ayrıntılı bir şekilde değinelim…
Seçmenler Usulsüz İşlemlere Müdahale Edebilir Mi?
Seçmenlerin şikayet ve itiraz hakkı bulunur. Sandık kuruluna iletilir.
Oy Kabininde Hangi Seçmenlere Kimler Refakat Eder?
Bedensel engelli seçmenlerin oy kullanma sırasında hiçbir sadık kurulu başkanı ya da üyesi kabine giremez. Bir akraba ya da seçmen ile kulise girilebilir.
Telefonla Oy Kabinine Girilir Mi?
Telefon veya herhangi bir elektronik alet ile oy kabinine girilemez. Oy kullanmadan önce seçmenler bu tip eşyalarını sandık kuruluna teslim edebilir.
