İYİ Parti Antalya Milletvekili Aykut Kaya, TBMM Genel Kurulu’nda bu hafta görüşülen İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin 5'inci maddesi üzerine konuştu.
En düşük emekli aylığının 7 bin 500 liradan 10 bin liraya yükseltilmesini içeren söz konusu maddeye ilişkin konuşmasına SGK ve BAĞ-KUR emeklilerinin kök aylıklarına yapılacak artış oranının memur emeklilerinde olduğu gibi en az yüzde 49,25'e yükseltilmesini değerlendirerek başlayan Milletvekili Kaya, “Emeklilerimize adil davranarak olumlu bir hareket gibi gözükse de bu artış oranının kök aylıktaki problemden dolayı yine en düşük seviyede değişmeden kalacağını da üzülerek görmekteyiz” dedi.
“KANUN TEKLİFİ PİYASADAN ÇOK UZAK”
Yaşa bakılmaksızın tarafsız empati yeteneği yüksek bir vatandaşın bile kanun teklifine rıza göstermeyeceğine değinen Kaya, “Meclisimizin yaş ortalaması 52, bizim emeklilerle empati kurma eğilimimizin yüksek olacağı bizden beklenilmekte fakat kanun teklifine baktığımızda, emeklilerin hâllerinden ve piyasanın gerçeklerinden çok uzak olduğunu görüyoruz. SGK'nin emekli aylığı ödediği 15 milyonun üzerinde vatandaşımız vardır. Bizleri Meclise gönderen, bu Meclisin yapısını belirleyen seçmenlerin yaklaşık yüzde 25'ine yakın bir kesimi de emeklilerimizden oluşmaktadır. Her birimize en az bir emekli oyunu vermiştir ve ‘beni Mecliste temsil et’ demiştir. Bizlerden bekledikleri de onların insanca yaşamalarına izin verecek gelirlere sahip olmalarını sağlayacak kararları burada almamızdır” diye konuştu.
“RIZA GÖSTEREBİLİYOR MUSUNUZ?”
Muhataplarına “10 bin TL'yle bir emeklinin ya da bir emekli aylığıyla geçinen hanenin insanca yaşaması mümkün müdür?” sorusunu yönelten Kaya, şöyle devam etti; “Emeklilerimizin yetersiz bir şekilde beslenmelerine, kalitesiz bir şekilde barınmalarına, dinlenecekleri bu yıllarda çalışmak zorunda kalmalarına rıza gösterebiliyor musunuz? Yıllarca, ‘bu ülkenin üretmesine emeğiyle, zamanıyla katkı veren emeklilerimizin kaliteli bir şekilde yaşamaları, barınmaları, yeterli bir şekilde beslenmeleri, kısaca, insanca yaşamaları en doğal hakkıdır’ diyorsanız, o zaman, burada bir düşünmemiz gerekir.”
“BAŞARI OLARAK MI GÖRMELİYİZ?”
TÜİK'in verilerine göre ülkedeki hanelerin yüzde 17,5'inin ana gelir kaynağının emeklilik gelirlerinden oluştuğunun bilgisini vere Kaya, grafiklerin gösterdiği verilere ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu; “2022'deki verilere göre bu hanelerin yapmış oldukları harcamaların yüzde 28'ini gıda harcamaları, yüzde 28,6'sını da kiralar dâhil konut harcamaları oluşturmaktadır. Yani sadece bu iki kalem bile bu hanelerin yüzde 57'lik harcama kalemini oluşturmaktadır. 2022'den 2023'e artış gösteren en yüksek iki kalemden bahsediyoruz. TÜİK verilerine göre gıda fiyatları, alkolsüz içecekler dâhil, ortalama yüzde 72 artmıştır; yine, kiralar 2022'den 2023'e yüzde 109 artmıştır. TÜİK'in açıkladığı enflasyon verisinin yüzde 64,8 olduğunu kabul edersek emekli aylığının 7.500 TL'den 10 bin TL'ye yükseltilmesine yani bu yüzde 33,3'lük artışa sevinmeli miyiz, bunu başarı olarak mı görmeliyiz? Geçen sene yılın ilk yarısında cebine 7.500 TL giren bir emeklimizin, bu senenin ilk yarısında cebine 10 bin TL girince onu enflasyona ezdirmiş olmuyor muyuz?”
EKONOMİK VE SOSYOLOJİK TESPİTLER
2003'te en düşük emekli aylığının asgari ücretin 1,47 katıyken bugün asgari ücretin 0,59'una gerilemiş durumda olduğunu salık veren Kaya. “Aslında, biz bu kanun teklifiyle emekli aylığının, asgari ücretin 1,47 katından asgari ücretin 0,59'una inmesini oyluyoruz” değerlendirmesini yaptı.
Konuyu sosyolojik açıdan da yorumlayan Kaya’nın açıklamalarında şu ifadeler yer aldı; “Emeklilerimizin sosyoekonomik olarak geriye gittiğini hepimiz görmekteyiz. Bazılarınız ‘emeklilerimize çocukları baksın’ diyebilir ama ülkemizdeki ücretlerin neredeyse yarısı asgari ücret düzeyinde ücret almaktadırlar. Dolayısıyla, emeklilerimize kendi çocukları da bakacak durumda değildir, kendi çocukları kendilerine bakacak durumda değildir.”
İYİ Parti olarak sunulan öneriler arasında; en düşük emekli aylığının asgari ücret seviyesine çıkarılması, söz konusu artışın bütün emekli aylıklarına yansıtılması ibarelerinin bulunduğunu kaydeden Kaya, bu sayede emekliler arasında bir gelir adaletinin tesis edileceğini sözlerine ekledi.
