Türkiye’nin gözde tatil bölgelerinden biri olan Antalya’nın Kaş ilçesi son yıllarda hızla artan kaçak yapılarla gündemde. Resmi olmayan verilere göre ilçe genelinde 17 binin üzerinde kaçak ve mevzuata aykırı yapı bulunuyor. İçişleri Bakanlığı ile Sayıştay denetimlerinde bile defalarca uyarı konusu olan kaçak yapılaşma ilçedeki yerel siyaseti bile etkiler duruma geldi. Kaş Belediyesi’ni iki dönem yöneten AKP’li başkanlar döneminde hız kazanan kaçak yapılaşma, önceki Belediye Başkanlarından Halil Kocaer’in oğlunun ünlü Hidayet Koyu’ndaki kaçak inşaatıyla da gündeme gelmişti. Defalarca yıkım ihalesi duyurusu yapılıp ‘katılım olmadığı’ gerekçesiyle iptal edilen yıkımlar yüzünden kaçak yapılaşma adeta teşvik edilirken bu kez CHP yönetimindeki Kaş Belediyesi toplu bir yıkım ihalesine hazırlanıyor. 3 Ocak 2025 tarihinde yapılacağı duyurulan ihale kapsamında ilçe genelindeki 3495 kaçak yapının yıkılması planlanıyor.
YIKIM İHALESİYLE KAÇAK BİNALAR YIKILACAK
Yerel seçimlerin ardından CHP’ye geçen Kaş Belediyesi, geçtiğimiz aylarda kaçak yapılaşmayla ilgili etkin mücadele etme kararını kamuoyuna duyurmuştu. Yeni yılın ilk günlerinde ilçe genelinde tespiti yapılarak tutanakla kayıt altına alınan 3495 kaçak yapı için yıkım ihalesi yapılacak. Kaş Belediyesi’nin 3 Ocak 2025 tarihinde yapılacağını duyurduğu yıkım ihalesi ile ilçe merkezi ve mahallelerdeki kaçak binaların yıktırılması planlanıyor.
KAÇAK YAPILARIN YIKIMI 125 GÜN SÜRECEK, 250 BİN M3 MOLOZ ÇIKACAK
Toplam 125 gün sürmesi planlanan ve yaklaşık 250 bin metreküp malzeme çıkması beklenen yıkım işlemleri için yüklenicilerden istenen teknik işlemler şöyle özetleniyor: “Patlayıcı madde kullanmadan çimento harçlı kâgir veya horasan inşaatın belirlenen yıkım yöntemine göre Yıkılması veya sökülmesi, yıkım veya sökümden çıkan malzemelerin vasıtalara yüklenmesi, nihai ortalama l00 m mesafeye kadar taşınması, boşaltılması, tabakalar halinde serilerek düzeltilmesi veya İdarece istenildiği takdirde, gösterilecek yerde depo edilmesi için gerekli olan her türlü işçilik, malzeme, makine, alet ve araç giderleri ile yüklenici kan ve genel masraflar.”
GEÇEN YIL YAPILAN İHALE ‘KATILAN OLMADI’ DİYE İPTAL EDİMİŞTİ
Kaş Belediyesi Kasım 2023 tarihinde de ilçe genelindeki 3 bin 719 kaçak yapı için yıkım ihalesi yapmış, ancak katılım olmadığı gerekçesiyle ihalenin iptal edildiği açıklanmıştı. İlçede kaçak yapılaşmanın hızlandığı 2014 yılından itibaren yapılan toplu yıkım ihalelerinin birçoğu iptal edilirken, belediyenin kendi olanaklarıyla yıktığı bazı kaçak yapılar zaman zaman gündeme gelmişti.
AKP’Lİ ESKİ BAŞKAN’IN OĞLUNUN KAÇAK OTELİ YIKILAMADI
Kaş’ın eski Belediye Başkanlarından AKP’li Halil Kocaer’in oğlu M.B.K ile kayınbiraderi H.B’nin doğal sit alanı statüsündeki Hidayet Koyu’nda tadilat ruhsatı alınarak kaçak otel ve plaj işletmesi tesisleri inşa ettikleri gündeme gelmişti. Kıyı kenar çizgisi içinde beton döküldüğü tespit edilen ve Eski Bakan Veysel Eroğlu’nun 5 ayrı suç zaptı olduğunu açıkladığı kaçak yapılaşmayla ilgili Ağustos 2020’de yıkım kararı çıkmasına karşın yıkılmayan kaçak yapılar için imar affı kapsamında yapı kayıt belgesi verildiği belirtiliyor. Söz konusu işletmenin parsel kayıtlarında halen ‘davalı’ şerhi görülüyor.
KÖYLER MAHALLE, KÖY EVLERİ VİLLA OLDU
Kaş’taki kaçak yapılaşmanın artmasında 2012 yılında çıkarılan Büyükşehir Yasası’nın da etkisi olduğu belirtiliyor. Kırsal ve dağlık bir coğrafyaya dağılan Kaş’ın 54 köyü, yasa değişikliği ile birlikte ülke genelindeki 16 bin köyle birlikte bir gecede mahalleye dönüştü. Köy yerleşik alan planlarının yapılması da gecikince pandemiyle birlikte patlayan kırsala kaçış Kaş’a bağlı kırsal yerleşimlerdeki kontrolsüz ve kaçak yapılaşmanın da hızlanmasına neden oldu. Bölgenin özgün geleneksel mimarisi de bu süreçte yok olmaya başladı.
KAÇAK YAPILAŞMA, KAYIT DIŞI TURİZM VE ÖLÇÜSÜZ SU TÜKETİMİ
Kaş’taki kaçak yapılaşma sorunu ilçede plansız ve çarpık kentleşmeyi de beraberinde getirdi. Köylerde 4-5 katlı binalar, parsel bazında mevzuata aykırı ölçüde yapılar ve en önemlisi de kayıt altına alınamadığı için turizm planlamasını da olumsuz etkileyen kiralamaya dönük binlerce villa inşa edildi. Birçok ülkede kuraklık riskinden dolayı araba yıkanması, çim sulanması dahi yasaklanırken Kaş’ta inşa edilen binlerce havuzlu villanın ölçüsüz ve denetimsiz bir su tüketimini de tetiklediği biliniyor.
SAYIŞTAY: ‘BELEDİYE YETERLİ DENETİM YAPAMIYOR’
Sayıştay’ın 2023 yılında Kaş Belediyesi’nde yaptığı denetimlerde kaçak ve mevzuata aykırı yapılarla etkin mücadele edilemediği bulgusuna yer verilmişti. Kasım 2024 tarihli raporda özetle şu bulgu ve görüşlere yer verildi: “Belediyenin yetki sınırları içerisinde yer alan imar mevzuatına aykırı yapılaşmanın önlenmesi amacıyla yapılan çalışmalardan yeterli sonuç alınamadığı görülmüştür” denilerek şu ifadelere yer verildi: “Kaş Belediyesinin sorumlu olduğu alanda 3194 sayılı İmar Kanunu'na aykırı yapılaşmayla ilgili olarak Belediye tarafından şikâyetler ve resen yapılan denetimler sonucunda imar mevzuatına aykırılıklar tespit edilerek tutanak altına alınmaktadır. Ancak Belediye yetki alanının genişliği ve personel yetersizliği gibi nedenlerle kaçak ve imara aykırı yapılaşmayla mücadelede etkin ve yeterli denetim yapılamamaktadır. ‘Kaş İlçesi Sınırları İçerisinde Kaçak ve İmara Aykırı Yapıların Yıkımı İşi’ adı altında açık ihale usulü ile 18.05.2023 tarihinde ihaleye çıkılmış olup katılım olmadığından ihale iptal edilmiştir. Sonuç olarak Kaş Belediyesi yetki sınırları içerisinde devam etmekte olan imar mevzuatına aykırı yapılaşmanın önlenmesi ve bu konuya ilişkin sorunların giderilmesi amacıyla yetkili kurumlar tarafından sürecin etkin bir şekilde yönetilmesi gerekmektedir.”
2024’TE KAŞ GENELİNDE 369 KAÇAK YAPI TESPİT EDİLDİ
Kaş Belediyesi’nin 3 Ocak’ta yapılacağını duyurduğu yıkım ihalesiyle ilgili kaçak yapı listesinde, 2024 yılı içerisinde de toplam 369 kaçak yapı inşa edildiği bilgisine yer veriliyor. Gökçeören, 65 kaçak yapı ile 2024 yılında en fazla kaçak yapının inşa edildiği mahalle olarak kayda geçerken Bezirgân 56, Kınık 51, İslamlar 33, Yeşilköy ve Kalkan 23, Ağullu 19, Üzümlü ise 14 olarak kaydedildi. 2018-2024 tarihleri arasında Kaç genelinde en fazla kaçak yapının öne çıktığı mahalleler ise Bezirgan 539, Gelemiş (Patara) 389, Gökçeören 379, İslamlar 330, Bayındır 258, Üzümlü 214 olarak kayda geçti. Bu yerleşimlerin villa turizminin öne çıktığı bölgeler olduğu biliniyor.
