YÖRESEL Ürünler ve Coğrafi İşaretler Türkiye Araştırma Ağı ( YÜCİTA) Başkanı Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu, Türkiye'de coğrafi işaretli ürünlerde yaşanan tescil patlamasına dikkat çekerken, bu ürünlerin yönetim ve denetimi konusunda ciddi eksikliklerin olduğunu vurguladı. Prof. Dr. Tekelioğlu,
"Zira Antep baklavası 27 ülkeli AB'de korunuyor ama Antep'te korunamıyor. Bizde gerekli düzenlemeler yapılmazsa da itibarsızlaştırılacak" dedi.
COĞRAFİ İŞARETLER VE KALİTE
Prof. Dr. Tekelioğlu, coğrafi işaretlerin bir ürünün kalite belgesi olduğunu ve tüketicinin bu işaretlere güvendiğini belirtti. Ancak Türkiye'de kamunun bu işaretleri sadece tescillerle sınırlı gördüğü için yönetişim ve denetimde yeterli ilerlemenin sağlanamadığını ifade etti.
TESCİLİN KATMA DEĞER SORUNU
Tescil belgelerinin sadece bir kağıt parçası olmadığını vurgulayan Tekelioğlu, denetim ve yönetişimin tescilin getireceği katma değeri arttırmada kritik olduğunu belirtti. Tekelioğlu, Malatya kayısısının AB tescili aldıktan sonra fiyatının %35 düşmesi örneğini vererek, bu durumun dünya coğrafi işaret tarihinde bir ilk olduğunu söyledi.
MEVZUATTA YENİLİK BEKLENTİSİ
Prof. Dr. Tekelioğlu, 2019'da Tarım ve Orman Şurası'nda alınan kararlarla coğrafi işaretlerde yönetişim ve denetim konusunda gerekli mevzuat değişikliği kararlarına rağmen bu konuda yeterli ilerlemenin olmadığını belirtti. Ayrıca, yasa değişiklikleri olmadan ülkedeki coğrafi işaretlerin itibarsızlaştırılacağına dikkat çekti.
TESCİL VE YÖNETİŞİM İLİŞKİSİ
Tescil alan kuruluşların görevlerini belirten bir hüküm olmadığı için ne yapacaklarını bilmediklerini ifade eden Tekelioğlu, Fransa'daki rokfor peyniri örneğini vererek, coğrafi işaret yönetiminin nasıl olması gerektiğini vurguladı. Tekelioğlu, coğrafi işaret yönetişiminde denetimin önemine değindi ve Türkiye'de ne iç ne dış denetimin etkili bir şekilde yürümediğini belirtti.
