Altın Portakal Film Festivali Ulusal Belgesel Film Yarışması’nın ön jürisi tarafından yarışmaya seçilen Nejla Demirci’nin yönettiği "Kanun Hükmü" adlı belgesel film, filmdeki bir kişi hakkında yargı sürecinin devam ettiği iddiasıyla son anda yarışma filmleri arasından çıkarıldı. Festival yönetiminin bu uygulamasını protesto eden 5 ayrı daldaki filmleri değerlendirecek tüm jüri üyeleri, ortak bir açıklama yaparak bunun bir sansür uygulaması olduğunu belirtti. Jüri üyeleri,  sansüre uğrayan ‘Kanun Hükmü’ filmi tekrar yarışma filmleri arasına alınana kadar jüride görevlerinden çekildiklerini açıkladı.  

 

FİLM GERİ DÖNENE KADAR

Altın Portakal jürilerinin Demet Akbağ, Ayşegül Aldinç , Onur Saylak, Özcan Alper, Mehmet Günsürali Aga , Sema Kaygusuz, Behiç Ak, Zeynep Dadak, Deniz Tortum, Elif Refiğ, Hazar Ergüçlü, Paolo Bertolın, Ali Ercivan, Hakan Bıçakçı, Anna Maria Aslanoğlu, Ezel Akay, Engin Palabıyık, Senem Erdine, Ahmet Gürata imzasıyla yayınlanan bildiride,

“60. Antalya Altın Portakal Film Festivali'nin Ulusal Uzun Metraj Film Yarışması, Ulusal Belgesel Film Yarışması, Ulusal Kısa Metraj Film Yarışması, Edebiyat Uyarlaması Senaryo Yarışması ve Belgesel Film Yarışması Seçici Kurulu bölümlerinde görevli jüri üyeleri olarak, ülkemizin en köklü film festivalinde Nejla Demirci'nin ‘Kanun Hükmü’ belgeselinin ani bir kararla yarışma programından çıkarılmasını şaşkınlık ve üzüntüyle karşıladık. Filmlerde suç unsuru arayan bu bakışı ve sansür yaptırımının normalleşmesini kabul etmiyoruz. Yıllardır süren Antalya Altın Portakal Film Festivali geniş bir mutabakatla topluma aittir. Demokratik ilkelerden, ifade özgürlüğünden ödün veremez. Bu bağlamda sanatçılar için güvenli bir alan olmaya devam etmesi yaşamsaldır. Jüri üyeleri olarak bizler de meslektaşlarımızla yan yana durmayı görev biliyoruz. Aşağıda imzası bulunan jüri üyeleri olarak, 60. Antalya Altın Portakal Film Festivali'ndeki görevimizi, ‘Kanun Hükmü’ filminin Belgesel Yarışma seçkisine geri alınmasıyla yerine getirebileceğimizi kamuoyuna duyururuz.” denildi.

ŞAKA YAPTILAR SANDI

Festival yönetiminin filmi yarışmadan çıkarma gerekçesine itiraz eden yönetmen Nejla Demirci

"İlk başta festival yönetiminin şaka yaptığını düşündüm. Filmimizi Amsterdam'da, Almanya'da gösterdik. İddia ettikleri durum yok, Doktor Yasemin Demirci işine iade edildi. Bununla ilgili AYM'nin resmi sayfasında yayınlanmış karar var. Bunun üzerine filmimizi festivale gönderdik fakat seçkiden çıkardılar" ifadelerini kullandı. Nejla Demirci, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, belgeselde kanun hükmünde kararname ile görevlerinden ihraç edilen Doktor Yasemin Demirci ve öğretmen Engin Karataş'ın hikâyesini anlattıklarını belirterek, "Doktor Yasemin Demirci ve öğretmen Engin Karataş hakkında kesinleşmiş herhangi bir yargılama süreci söz konusu değilken festival mazeret olarak belgeselin bir karakterinin yargı sürecinde olduğunu iddia ediyor" diyen Nejla Demirci, belgeselin yapım sürecindeyken yasaklanması nedeniyle Anayasa Mahkemesi'ne başvurduklarını aktaran aktararak şunları söyledi: "Belgeselimiz henüz yapım aşamasındayken yapımı yasaklanmış ve bu sebep ile yargıya başvurmuştuk. Nihayetinde AYM eserimi ifade özgürlüğü, bilim ve sanat özgürlüğü çerçevesinde değerlendirdi ve tarafıma tazminat ödenmesine karar verildi.”

BELGESEL SİNEMAYA BİR DARBEDİR

Bu yaşanan olayı belgesel sinemaya bir darbe olduğunu kaydeden Demirci,  

 “Sinema faaliyetini topluma aktarmak için yola çıkmış bir festivalin 60. yılında doğru olmayan ve dahi doğru olsa bile kendisini ilgilendirmeyen bir yargı süreci işten ayrılma işleminin hukuka aykırılığıyla ilgilidir. Belgeselin konusu ise sivil direniş ve mücadele örneğidir. Mahkeme üzerinde belgesel filminin hiçbir baskı etkinliği yokken KHK ile öğretmeni işten çıkaran yönetimin fiili baskısı vardır. Filmi kaldırılma gerekçesi aldatmacadır, mahkemeyi etkileme potansiyeli mevcut iktidarda fazlasıyla vardır, filmler sadece toplumu bilgilendirme amaçlıdır. Bu yaşanan hukuksuzluk, açık seçik sansürün muhatabı sanat özgürlüğünden yararlanması gereken Türkiye toplumudur. Hukuk, demokrasi isteyen Türkiye toplumu mağdur edilmiştir. “ diye konuştu.

BELGESELCİLER BİRLİĞİ’NDEN TARİHİ ÇAĞRI

Konuyla ilgili Belgesel Sinemacılar Birliği’nden “Neden Korktunuz ve Hangi Hakla Yasakladınız? Korkularımızla yüzleşmeliyiz” başlıklı bir açıklama geldi. Açıklamada,

“Antalya Altın Portakal Film Festivali, yine ve yeniden bir belgesel filme sansür uyguladı. Üyemiz Nejla Demirci'nin ‘Kanun Hükmü’ filmini, gerekçesi bile gerçek olmayan bir bahane ile festival dışı bırakarak filmin izleyicileriyle buluşmasını yasaklayacağını açıkladı. Neden korktunuz ve hangi hakla yasakladınız? Sorunun cevabını yasaklayanlar verecek. Belgesel Sinema'nın durduğu yer belli. Kültür tarihinden adalet arayışına kadar topluma bir hafıza kazandırmaya çalışıyor. Olgulardaki hakikati ararken, sancılı olsa da yüzleşmeye cesaret ediyor. Aksinin toplumsal hafızayı hep yanılttığını biliyor. Böyle davranmayı kamusal yarar olarak görüyor. Sanatın kendini ifade etme özgürlüğünü içimize sindirmeye ihtiyacımız var. Sansür ve yasağı kabul etmiyoruz. Bu yanlıştan dönün” ifadelerine yer verildi.

Belgesel Sinemacılar Birliği açıklamasında, Altın Portakal’ın jüri üyeleri ve festivalde filmleri olan sinemacılara da bir çağrıda bulunularak, ‘Bir sorun yokmuş gibi davranmayın. Sansür ve yasağı meşrulaştırmayın.’ ifadelerine yer verildi.

 

BOYACIOĞLU SANSÜRÜ SAVUNDU

Altın Portakal Film Festivali Yönetmeni Ahmet Boyacıoğlu ise "Kanun Hükmü" filminde yer alan bir kişi ile ilgili yargı sürecinin devam ettiğini saptadıklarını; yargı süreci bitene kadar filmin festivalden çıkarıldığını belirtti. Boyacıoğlu,

"Yargıya intikal etmiş bir konuda yargılama sürecini ve tarafsızlığını etkilememek adına filmin bu yılki seçkiden çıkarılmasına karar verilmiştir. Biz; sinemanın bağımsızlığına, sanatçıların fikirlerini özgürce yansıtabilmesi gerektiğine yürekten inanıyoruz. Belgeselde yer alan kişi ile ilgili yargı süreci tamamlandıktan sonra Film, Antalya’da gösterilecektir" dedi.  

 

TEPKİLER ÇIĞ GİBİ

Altın Portakal jüri üyelerinin ortak açıklamasının ardından festival yönetimine sinema kuruluşları tarafından peş peşe tepki mesajları yayınlanmaya başladı. Bu mesajlardan öne çıkanlar şu şekilde:

SİNEMA ESERİ YAPIMCILARI MESLEK BİRLİĞİ (SE-YAP): Antalya Film Festivali'nin, Ulusal Belgesel Yarışma'da yer alan Nejla Demirci'nin "Kanun Hükmü" filmini festival programından çıkarması kabul edilemez, siyasi bir karardır. Bu kararı şiddetle kınıyoruz ve tüm sinema sektörünü bu sansür uygulamasının karşısında yer almaya davet ediyoruz. Festivalin düzenleyicisi olan Antalya Büyükşehir Belediyesi bu karardan hızla dönmeli ve filmi tekrar programa almalıdır. Bu vesileyle, Belediyelerin, Bakanlıkların ve diğer kamu kurumlarının, festivallerin düzenleyicisi değil, destekçisi olmaları gerektiğini yeniden hatırlatırız.

SİNEMA YAZARLARI DERNEĞİ (SİYAD): Antalya Altın Portakal Film Festivali'nin Ulusal Belgesel yarışmasında yer almaya hak kazanan Nejla Demirci'nin "Kanun Hükmü" adlı filminin seçkiden çıkarılması kabul edilemez. Festival yönetimine politik baskıya karşı sinemayı koruma ve kollama sorumluluğunu hatırlatıyor, bu sansür uygulamasından geri adım atmaları ve "Kanun Hükmü" filmini yeniden programa dâhil etmeleri çağrısında bulunuyoruz. SİY AD, her zaman olduğu gibi bu sansür karşısında da yine sinemanın yanında durmaya devam edecektir.

FİLM YÖNETMENLERİ DERNEĞİ / FİLMYÖN: 60. Antalya Altın Portakal Film Festivali'nin ülkemizin en köklü film festivalinde Nejla Demirci'nin "Kanun Hükmü" belgeselinin ani bir kararla yarışma programından çıkarılmasını şaşkınlık ve üzüntüyle izledik. Film Yönetmenleri Derneği olarak 60. Antalya Altın Portakal Film Festivali'ndeki "Kanun Hükmü" filminin Belgesel Yarışma seçkisine geri alınmadığı sürece bu festivalin hiçbir yerinde olmayacağımızı belirtiyor ve kamuoyuna duyuruyoruz.

TÜRK SİNEMA VAKFI: Türk Sinema Vakfı olarak Antalya Belediye yönetimini ve Film Festivali yönetimini, “Kanun Hükmü” adlı belgesel filmi, seçildiği aldığı yarışma programından siyasi bir sansürle çıkarmasını şiddetle kınıyoruz.  Film festivalleri sanatçılar ve izleyicilerin özgürce buluştuğu bir şenliktir. Hiçbir siyasi veya keyfi baskı festivallere leke süremez! Festivaller belediyelerin tapulu malı değildir! Festivallerin tapusu katılan sanatçılar ve onun izleyicilerine aittir.  Antalya Büyükşehir Belediyesi bu gerçeğin farkına varmalı ve yanlışından derhal geri dönmelidir.

SİNEBİR: Belgesel sinemacı Necla Demirci’nin “Kanun Hükmü” belgeseline Antalya Altın Portakal Film Festivali yönetimince uygulanan sansürü kınıyoruz. Bu yanlıştan dönülmesi, Festivalin üstüne düşecek gölgeden kurtulması için Festivalin bütün paydaşlarını ve sektör bileşenlerini sorumluluk almaya çağırıyoruz. SİNEBİR olarak sanatsal eserin sansürlenmesini doğru bulmuyor, ifade özgürlüğünün kısıtlanmasının toplumsal hafızada yaralar açacağını düşünüyoruz. Antalya Altın Portakal Film Festivali yönetimini sansürü meşrulaştıran bu tutumundan vazgeçmeye davet ediyoruz.

SENARİSTBİR: Belgesel Sinemacı Nejla Demirci'nin hazırladığı "Kanun Hükmü" belgeseline Antalya Altın Portakal Film Festivali yönetimince uygulanan sansürü kınıyoruz. Bu yanlıştan dönülmesi için Festivalin bütün paydaşlarını ve sektör bileşenlerini sorumluluk almaya çağırıyoruz. SENARİSTBİR olarak sanatsal ifade özgürlüğünün kısıtlanmasını da toplumsal hafızanın oluşumuna katkıda bulunan bir eserin herhangi bir sebeple sansürlenmesini de doğru bulmuyor ve Antalya Altın Portakal Film Festivali yönetimini sansürü meşrulaştıran tutumundan vazgeçmeye davet ediyoruz.

OYUNCULAR SENDİKASI: 60. Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde Ulusal Belgesel Film Yarışması bölümüne seçilen ve KHK ile ihraç edilen kamu emekçilerinin ihraç sonrası mücadelelerini konu alan "Kanun Hükmü" adlı belgesel film; "yargıya intikal etmiş bir konuda yargılama sürecini ve tarafsızlığı etkilememek" açıklamasıyla seçkiden çıkarılmıştır. "Kanun Hükmü" filminin seçkiden çıkarılması açık bir sansür uygulamasıdır. Bu sansürü kesinlikle kabul etmediğimizi bildiriyor ve alınan bu karardan bir an önce geri dönülmesini talep ediyoruz. Ayrıca, başta önceki dönem Genel Başkanımız Sayın Demet Akbağ olmak üzere tüm jüri üyelerini, film seçkiye yeniden alınana kadar görevlerini bırakma kararlarından ötürü tebrik ediyoruz. Oyuncular Sendikası olarak sektörümüzde yaşanan sansür uygulamalarının son bulması için çalışmaya devam edeceğimizi saygılarımızla bildiririz. Dayanışmayla.

GÖRÜNTÜ YÖNETMENLERİ DERNEĞİ: Antalya Altın Portakal Film Festivali'nin 60. yıldönümünde, Nejla Demirci tarafından yönetilen "Kanun Hükmünde" adlı belgesel filmle ilgili olarak festival yönetim kurulunun aldığı karar, tarafımıza göre tam anlamıyla bir sansür uygulamasını barındırmaktadır. Festival yönetimini bu kararından dolayı kınıyoruz ve bu yanlış tutumdan bir an önce vazgeçmeye davet ediyoruz. Antalya Altın Portakal Film Festivali'nin 60. yıldönümünde, Nejla Demirci tarafından yönetilen "Kanun Hükmünde" adlı belgesel filmle ilgili olarak festival yönetim kurulunun aldığı karar, tarafımıza göre tam anlamıyla bir sansür uygulamasını barındırmaktadır. Festival yönetimini bu kararından dolayı kınıyoruz ve bu yanlış tutumdan bir an önce vazgeçmeye davet ediyoruz.

DİSK/SİNE SEN: Antalya Büyükşehir Belediyesinin düzenlediği Altın Portakal Film Festivalinde, KHK ile görevlerinden alınan iki kamu emekçisinin mücadelesinin anlatıldığı 'Kanun Hükmü' belgeseli yarışma seçkisinden çıkardı. Bu açık bir sansürdür! Sinemamızın sektörün dışından müdahalelere maruz kaldığım ortaya koyan siyasi bir karardır! Başta yönetmen Nejla Demirci olmak üzere tüm belgesel ekibinin yanındayız. Çeşitli siyasi saikler, hesaplar yahut talimatlar üzerine alınan bu sansür kararı karşısında festivalin jüri üyeleri başta olmak üzere sinemamızın pek çok bileşeninin dayanışma tavrını selamlıyoruz. "Kanun Hükmü" belgeseline uygulanan sansürün bir an önce ortadan kaldırılmasını, belgesel filmin yarışmaya tekrar kabul edilmesini talep ediyoruz. Yan Yanayız, Sansürün Karşısındayız!

 

Muhabir: BÜLENT ÖNER