Değerli okurlar, Bugün size sakıncalardan bahsetmeye devam edeceğiz. Daha önceki Etiket başlıklı yazımızda Etiketleme ve tanı sürecinin bireyin yapabildikleri değil yapamadıkları üzerinde durduğunu belirtmiştik. Etiketlenme arkadaş çevresinde damgalanmaya ya da reddedilmeye yol açar; Örneğin Otizmden etkilenmiş bir çocuğun okul bahçesinde yaşıtları tarafından oyun oynamak için tercih edilmeyen bir arkadaş olması hatta arkadaşlarının ona hiç yaklaşmaması çok fazla gördüğümüz bir durumdur. Diğer öğrencilere neden böyle davrandıklarını sorduğumuzda o bireyin Otistik olduğunu söylemektedirler ancak Otistik ne demek diye sorduğumuzda ise çok farklı ve saldırgan olmasından otizmin bulaşıcı olmasına kadar giden aslında gerçek olmayan cevaplar almamız söz konusu olmaktadır. Bu durumu etiketlenmenin damgalanma ya da red edilmeye yol açması olarak açıklayabiliriz. Etiketlenme etiketlenmiş Çocukla ilgili yetişkin bireylerde beklenti düşüklüğüne yol açar; Etiketlerin bireyin yapamadıkları üzerinde durduğunu daha önceki yazılarımızda söylemiştik. Bireyin etiketi çevresi tarafından bilindiğinde ise çevre o birey ile ilgili beklentilerini en aza indirmektedir. ‘Nasıl olsa yapamaz ona söylemeyelim’, ‘Bu soruları çözebileceğine inanmıyorum bu yüzden ona ödev vermeyeyim’ “Yapabildiği bu kadar kendini mutlu hissetsin yeter” gibi cümleler engelli bireylerle ilgili çok fazla duyduğumuz cümlelerdir. Halbuki bazen o birey bu söylenenleri yapabilecek performansa sahip olabilmektedir. Bu durumla ilgili; “Hafif düzeyde zihinsel yetersizlik” tanısı ile normal okulda normal sınıfta kaynaştırma eğitimine devam eden bireyi değerlendirdiğimizde performansının okuma öğrenme için oldukça uygun olduğunu ancak hala okuyamadığını görünce sınıf öğretmenine; “Öğretmenim öğrenciniz 3. Sınıfta hala neden okuyamıyor’ diye sorduğumuzda “3 yıldır sınıfta tutuyorum, ona en büyük iyiliği ben yapıyorum zaten’ cevabını almamız Etiketlenmenin beklentileri nasıl düşürdüğüne dair etkileyici bir örnektir. Tüm bunların yanında uygun olmayan davranışlar sergileyen engelli bireylere akranları tarafından tolerans gösterilmesi ya da koruyucu davranışlar gösterilmesi etiketlenmenin faydalarından biri olduğunu söyleyebiliriz. Ancak ülkemizde bunun tam tersinin ortaya çıkması da yüksek oranda gerçekleşmektedir. Esenlikler Dilerim...