Akdeniz Bölgesi’nde yaklaşık 2 milyon abonenin elektrik tedarikçisi olan Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş. Genel Müdürü Bahadır Müdüroğlu ile saha gezisi yaptık. Yüzde yüz yerli imkânlarla gerçekleşen akıllı mühür projesi dünya enerji dağıtım sektöründe bir ilk… Akdeniz Elektrik Dağıtım AŞ olarak özelleşme sürecinden bu yana neler yaptınız? Gazetemiz için özetler misiniz? 2013 yılında yapılan özelleştirme ile Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş. olarak hizmet bölgemiz Antalya, Isparta ve Burdur’da dağıtıma esas satılan toplam enerji 7 milyar 821 milyon 592 bin 723 kWh saat iken 2017 yılında ilk 11 ayki rakamlarda satılan toplam enerji 8 milyar 450 milyon 854 bin 480 kWh’dir. 2013 yılında dağıtıma esas abone sayısı 1 milyon 803 bin 91 iken 2017 yılında bu sayı 2 milyon 74 bin 517’e yükselmiştir. Abone sayımızdaki artış göz önüne alınarak müşteri memnuniyetini en üst seviyede tutmak için Konyaaltı, Kepez ve Muratpaşa’da yeni işletmeler açtık. Özelleşmeden sonra yatırımlarınızda rekor bir artış oldu mu? Kaç aboneye ne kadar bir yatırım ile geri dönüş yaptınız? Hizmetlerimizin odağında yüksek müşteri memnuniyeti var. Nihai hedefimiz tabi ki kesinti ve arızaları en düşük seviyelere çekmek. Bu nedenle bir yandan altyapıyı yenilerken diğer yandan gelişen şehirlerimize yeni altyapılar da ekliyoruz. Bu çerçevede Antalya, Isparta ve Burdur’da yaklaşık 2 milyon abonemize 2013 yılından bugüne kadar yaptığımız yatırımın tutarı 860 milyon TL’yi aştı. Bu yıl da 210 milyon TL civarında yatırım yapmayı planlıyoruz. Amacımız Akdeniz Bölgesi’nin çok uzun yıllar elektrik kesintisi yaşamayacağı bir şebekeyi inşa etmek. Bu konuda çok yol aldığımızı da yatırım rakamlarımız ortaya koyuyor. Antalya, Isparta ve Burdur’da geniş bir coğrafyada elektrik dağıtım hizmeti veriyorsunuz. Fırtına ve karlı günlere karşı ne tür hazırlıklar yapıyorsunuz? Yaklaşık 37 bin kilometrekarelik bir alanda hizmet veriyoruz ve dağıtım bölgemizde bulunan orta gerilim hatlarının yüzde 85’i, alçak gerilim hatlarının ise yüzde 71’i havai hat. Böyle olunca da hava durumu bizim için büyük önem taşıyor. Bu nedenle AEDAŞ Şebeke Operasyon Direktörlüğü bünyesinde bulunan SCADA birimi tarafından ‘Günlük Şebeke Operasyon Bülteni’ meteorolojik veriler esas alınarak hazırlanıyor. Antalya, Isparta ve budur illerinde meydana gelebilecek 6 günlük hava tahminleri bilgileri önceden derleniyor. Şirket olarak meteorolojik gelişmeleri takip ederken, kış ayları gelmeden bölgemizde gerekli tüm hazırlıklarımızı da yapıyoruz. Örneğin bu yıl sorumluluk bölgemizde bulunan 2 bin 812 kilometrelik enerji nakil hattının bakımını gerçekleştirdik. 647 elektrik trafosu, 407 bina tipi trafo merkezi ve 234 dağıtım merkezinin bakımı tamamlandı. Ayrıca rutin tarama sonucunda sorun olduğu tespit edilen 37 bin 619 aydınlatma armatörü de çalışır hale getirildi. Kış bastırmadan üç ilimizde 910 saha personelini ve 178 arıza onarım saha aracını da 7/24 çalışacak şekilde organize ettik. Elektrik dağıtım şirketlerinin en büyük sorunlarından olan kayıp kaçak oranı 2017 yılsonu ne kadar? Ve Akdeniz Edaş olarak kayıp kaçakla nasıl mücadele ediyorsunuz? Özelleştiğimiz ilk yıl kayıp kaçak yüzde 11, 12 civarında iken yapılan çalışmalarla 2016 yılında bu oran %7 civarında kapanmıştır. 2017 yılı kayıp kaçak oranı henüz netleşmedi ama oranın %7’nin altında olmasını bekliyoruz. Kayıp kaçağın bu denli iyileşmesindeki en önemli çalışmamız özellikle büyük tüketimli müşterilerimize yönelik 36 milyon TL’lik bir teknolojik yatırım yaparak uzaktan sayacı takip edeceğimiz OSOS sistemini kurmamızdır. Bu sistem ile müşterilerimizin anlık tüketim seyirleri uzaktan izlenerek tüketim takibi üzerinden saha iş emirleri oluşturuluyor. Çalışmanın aksamadan ilerlemesi adına hem ekip sayılarını hem de saha denetimlerini arttırdık. Bu süreçte gelen ihbarlar ekiplere günlük verilip işler günlük takip ediliyor. Saha çalışmalarında sizi en fazla zorlayan konu nedir? Çözümleriniz nelerdir? Sayaçların içeride olması veya yerlerinin uygun olmaması gibi durumlarda okumaların düzenli yapılması ekiplerimizin zorlandığı en önemli konu diyebilirim. Hem personelimiz hem işyeri çalışanları açısından işgücü ve zaman kaybına neden olan bu durumu ortadan kaldırmak için şirketimiz sayaçları uygun noktalara ücretsiz olarak taşıyor. Bunun dışında, gelen asılsız ihbarlar, numarataj değişimlerinden kaynaklı adres bulmakta zorluklar gibi saha çalışmalarımızda bizi zorlayan durumlar olabiliyor. Ar-ge çalışmalarında bu yıl için ne gibi gelişmeler olacak? 28.05.2014 tarihinde yayınlanan Ar-ge komisyon kararı ile başlayan süreçle şuana kadar Avrupa Birliği, TÜBİTAK ve EPDK onaylı toplam 19 adet Ar-Ge projesi hazırladık. Projelerimizin 6’sı tamamlandı. Devam eden projelerimiz arasında Recloser, Arıza Lokasyonu Projesi, Yatırım Optimizasyonu Projesi, Isıl Boya Projesi, Kuş Koruyucu Projesi, Hibrit Haberleşme Projesi, Akıllı Elektronik Mühür Projesi, Gerilim Regülatörü Pilot Uygulama Projesi, Enerji Kalitesi Düzenleyicisi Projesi, Gerilim Regülatörü Geliştirme Projesi, Türkiye Akıllı Şebekeler Projesi, MİDAS Projesi, NBIoT Projesi, Referans Şirket Modeli Projesi, Trafoların Yıldırımdan Korunması Projesi, Mobil Kesinti Bildirimi Projesi, Topraklama Sistemlerinin İyileştirilmesi Projesi, Petersen Koil ile Yangınların Önlenmesi Projesi ve Zaman Senkronizasyonu Projesi yer alıyor. Size Midas Projesi’nden bahsetmek istiyorum. Güneş enerjisi santrallerinin yaygınlaşmasıyla dağıtım şebekesinde volt/var kontrolü ve talep tarafının kontrol edilmesi her geçen gün daha da zorlaşıyor. Özellikle elektrik tüketiminin düşük olduğu kırsal alanlarda solar santrallerin kurulumu dağıtım şebekesinde gerilim dalgalanması gibi temel problemler yaratıyor. MIDAS sayesinde sistem verimliliği, güvenilirliği ve arz kalitesinin artırılması da bir diğer önemli hedefimiz. Proje çerçevesinde tüm bu amaçlara yönelik bir merkezi kontrol yazılım tasarımı geliştirdik. Çok Girdili ve Akıllı Dağıtım Otomasyon Sistemi yani İngilizce adı ile Multi-input Intelligent Distribution Automation System- MIDAS. Proje, AEDAŞ’ın yanı sıra Endoks Enerji Sistemleri, T4E, Avustralya’dan Ubimet ve İsveç’ten Uppsala Üniversitesi’nin katılımı ile kurulan konsorsiyum, Avrupa Birliği H2020 Era.net Smard Grid Plus çerçevesinde çalışıyor. Enerji sektöründe hizmet alanında en önemli sorunlardan biri de eğitim. Personelleriniz ne gibi eğitimlerden geçiyor ve geçmeli? Öncelikle belirtmek isterim ki eğitime şirket olarak büyük önem veriyoruz. Hedefimiz kaliteli hizmet anlayışımıza katkı sağlayacak etkin eğitimler vermek. Bu doğrultuda şirketimizin stratejileri, hedefleri ve organizasyonel amaçları ile çalışanlarımızın gelişim alanları, beklentileri ve pozisyonun gerektirdiği teknik/mesleki bilgileri dikkate alınarak eğitim ihtiyaçlarını belirliyoruz. Kurumsal ve bireysel eğitim ihtiyaç analizleri doğrultusunda masa başı eğitim, sınıf eğitimi, kişisel gelişim eğitimi, kurum kültürü eğitimleri, mesleki /teknik eğitimler ve iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri planlıyoruz. Yöneticilerimiz için yönetimsel becerilerini destekleyecek teorik ve uygulamalı eğitimler yapıyoruz. Bu kapsamda 2017 yılında toplam 62 bin 219 saat eğitim gerçekleştirdik. 2018 hedefimiz 78 bin saat. Kayıp kaçak sorununa yönelik hazırladığınız bir proje ile ödül aldınız. Ödül getiren akıllı mühür isimli projenizden bahseder misiniz? Elektrik sayacındaki ölçümlerde yetkisiz işlem yapılmasına izin vermeyen ‘Akıllı Mühür’ dünya elektrik dağıtım sektöründe bir ilk olma özelliğini taşıyor. Yüzde 100 yerli imkânlarla geliştirilen ‘Akıllı Elektronik Mühür Sistemi Projesi’. Yatırım ve Ar-Ge Direktörlüğü ile Kayıp-Kaçak Direktörlüğü’ne bağlı mühendis ve uzmanlar tarafından hayata geçirildi. Proje kapsamında prototipler üretilirken yüksek tüketimli müşterilerde ilk uygulama başladı. SMS (Smart Seal-Akıllı Mühür) sayesinde elektrik sayacı üzerinde yetkisi olmayan kişiler işlem yapamıyor ve bu sayede kaçak elektrik kullanımının da büyük oranda önüne geçiliyor. Sistemin temelinde bir elektronik akıllı mühür, ana kontrol bilgisayarı, iş emirlerinin takip edildiği tablet bilgisayarlar ve elektronik akıllı mühürleri açıp kapatabilen yardımcı kumandalar yer alıyor. Söz konusu sistemde cihazlar arasındaki haberleşme kırılamaz özel bir kripto üzerinden sağlanırken, bu sayede veri alışverişinin kaydedilip taklit edilmesi de engelleniyor. Akıllı Mühür sistemi dünya enerji dağıtım sektöründe bir ilk olma özelliğini de taşıyor. Sistemle ilgili uluslararası elektrik dağıtım firmalarıyla görüşmelerimiz sürüyor. Şimdiden başta Hollanda, Belçika, Amerika ve Avusturya başta olmak üzere birçok ülkeden Akıllı Elektronik Mühür Sistemi ile ilgilenen şirketler bulunuyor. Bu projeyi geliştiren bir ekiple çalışmaktan gurur duyuyorum. Tamamen yeni olan bu sistemin daha da geliştirilmesi ve katma değerli yeni ürünlerin ülke ekonomisine kazandırılması için çalışmalarımız devam ediyor.